Toshkent davlat yuridik universiteti xalqaro tashkilotlar huquqi

Davlat rahbarlari kengashi (DRK)
Hamdo'stlikning mudofaa va 
a'zo davlatlar tashqi chegaralarini himoya qilish masalasi bo'yicha oliy 
organidir. DRK doirasida a'zo davlatlarning umumiy manfaatlari 
sohasidagi faoliyati bilan bog'liq prinsipial masalalar muhokama va hal 
etiladi. DRK vakolatlariga quyidagilar kiradi: 
- MDH Ustaviga tuzatishlar kiritish; 
- Hamdo'stlikning yangi organlarini tashkil etish yoki mavjudlarini 
tugatish; 
- MDH tuzilmasini optimallashtirish, Hamdo'stlik organlari 
faoliyatini takomillashtirish; 
- MDH organlari faoliyati to'g'risidagi hisobotlarni eshitish; 
- MDH vakolatlariga kiritilgan organlar rahbarlarini tayinlash 
(tasdiqlash); 
- quyi organlar vakolatlarini qonuniylashtirish; 
- MDH vakolatlariga kiritilgan organlar to'g'risidagi Ustavlarni 
tasdiqlash. 
Bir yoki bir qancha a'zo davlat suvereniteti, xavfsizligi, hududiy 
yaxlitligi yoxud ularning xalqaro tinchligi va xavfsizligiga rahna 
soluvchi tahdidlar yuzaga kelganda, pozitsiyalarni muvofiqlashtirish va 
yuzaga kelgan xavfni bartaraf etish choralarini ko'rish maqsadida o'zaro 
maslahat mexanizmlari, shuningdek, tinchlikparvar operatsiyalar hamda 
81
См. подробнее: «Обзор судебной практики экономического суда СНГ по делам о толковании соглашений и 
иных актов, определяющих статус и полномочия органов и организаций СНГ». Экономический суд 
СНГ.2012. 

---

151 
zarurat tug'ilsa, BMT Ustavining 51-moddasiga muvofiq alohida yoki 
birgalikda o'zini o'zi himoya qilish huquqini amalga oshirish tartibida
Qurorlli Kuchlardan zudlik bilan foydalaniladi. Qurolli Kuchlardan 
birgalikda foydalanish to'g'risidagi qaror Hamdo'stlikka a'zo davlatlar 
rahbarlari Kengashi yoki manfaatdor a'zo davlatlar tomonidan ularning 
milliy qonunchiligi e'tiborga olingan holda qabul qilinadi. 
Ustavga muvofiq, a'zo davlatlar inson huquqlari buzilishiga olib 
kelishi mumkin bo'lgan nizolarni, avvalambor, millatlararo va dinlararo 
asosda bartaraf etish uchun barcha mumkin bo'lgan choralarni qo'llaydi. 
Ular bunday nizolarni, jumladan, xalqaro tashkilotlar doirasida bartaraf 
etishda o'zaro rozilik asosida bir-biriga yordam beradi. 
Agarda, a'zo davlatlar Ustavda ko'zda tutilgan vositalar yordamida 
nizoni bartaraf etmasa, ushbu masalani Davlat rahbarlari kengashiga 
taqdim etadi. DRK davom etishi Hamdo'stlikda tinchlik yoki 
xavfsizlikni saqlashga rahna solishi mumkin bo'lgan nizoning har 
qanday bosqichida tomonlarga tegishli protseduralarni o'tkazish yoki uni 
bartaraf etish uslublarini tavsiya etish huquqiga ega. 
1991 yil 8 dekabrdan buyon o'tgan shu davrgacha Kengash 
tomonidan 2308 hujjat qabul qilingan. Shuning 782 tasi davlat rahbarlari 
darajasida, 1526 tasi hukumat rahbarlari daradasida qabul qilingan. 
Masalan, MDH Davlat rahbarilari kengashining 2014 yildagi majlisida 
2015-2019 yillarda noqonuniy migratsiyaga qarshi kurashda MDHga 
a'zo davlatlar hamkorligi dasturi to'g'risida qaror qabul qilingan edi.