Toshkent davlat yuridik universiteti xalqaro tashkilotlar huquqi

Yevropa Parlamenti
bevosita YeI a'zo davlatlari fuqarolari 
tomonidan beshyilmuddatga saylanadigan 751 deputatlar majlisidir.
Yevroparlament raisi ikki yarim Yillga saylanadi. Yevroparlament 
a'zolari milliy mansubligi bo’yicha emas, balki siyosiy yo'nalishga 
muvofiq birlashadi. Bu Yevropa Ittifoqining vakillik organidir. 
Yevropa parlamenti — Yevropa Ittifoqining 1957yilRim 
shartnomasi asosida tashkil etilgan qonunchilik organi. Parlament Ittifoq 
bilan birgalikda YeI hokimiyatining ikki palatali qonunchilik tarmog'ini 
tashkil qiladi va dunyodagi eng obro'li qonunchilik organlaridan biridir. 
Yevroparlamentning asosiy vakolatlari 
1. Qonunchilik jarayonida ishtirok etish.
Yevropa parlamenti YeI Kengashi bilan hamkorlikda loyihasini 
odatda Komissiya taqdim etadigan me'yoriy hujjatlar va boshqa 
qarorlarni ko'rib chiqishda qatnashadi. 
Yevroparlamentning turli masalalar yuzasidan qonunchilik 
vakolatlari bir xil emas. Ayrim hollarda u qonunchilik jarayonida 
kengashish huquqi (maslahat protsedurasi, hamkorlik protsedurasi), 
boshqa hollarda esa hal qiluvchi ovoz huquqi (qarorlarni hamkorlikda 
qabul qilish protsedurasi) bilan qatnashadi.
2. YeI byudjetini qabul qilishda YeI Kengashi bilan hamkorlikda 
ishtirok etadi. 
3. YeI boshqa organlari va mansabdor shaxslari faoliyatini nazorat 
qiladi. 
4. Organlarni shakllantirish va mansabdor shaxslarni taYilnlash 
bo’yicha vakolatlar. Xususan, Komissiya va uning Raisiga ishonch 
votumi, Ombudsmanni taYilnlash. 
5. YeIning qator muhim xalqaro shartnomalarini qonuniylashtirish. 
6. Yevropa Ittifoqiga yangi a'zo davlatlar qo'shilishi uchun rozilik 
berish.Yevroparlament yalpi majlislarni Strasburg (Fransiya) va 
Bryusselda (Belgiya) o'tkazadi. 
1976yilsentyabrda Kengash «Yevropa parlament assabmleyasini 
umumiy to'g'ridan-to'g'ri saylov orqali saylash to'g'risida» hujjat qabul 
qildi. Kengash kam sonli qoidalarni qabul qilib, qolgan qismini a'zo 
davlatlar ixtiyoriga qoldirdi. Hujjatning 1-moddasida Hamjamiyatda 

---

143 
birlashgan davlatlar aholisi Yevroparlamentdagi o'z vakillarini umumiy 
to'g'ridan-to'g'ri saylov orqali saylashi qayd etilgan. Hujjatda har bir 
davlatdan saylanadigan vakillar soni ham belgilangan. Bu har bir 
mamlakat aholisining taxminiy soni inobatga olingan holda belgilangan. 
Deputatlar Yevroparlamentga beshyilmuddatga saylanadi. 
Hujjatning 6-moddasiga ko'ra, Yevroparlament a'zosining faoliyati 
a'zo davlat hukumati faoliyatiga muvofiq emasligi e'tirof etilgan. Shu 
bilan birga, milliy parlament deputati va Yevroparlament deputati 
mandatining muvofiqligi qayd etilgan. Nomuvofiqlik Hamjamiyatning 
qator mansabdor shaxslariga nisbatan ham joriy etilgan. 
Yevroparlamentni tashkil etish va protsedurasi uning Reglamenti 
tomonidan aniq belgilangan. 
Rais va byuro Yevroparlamentning rais, uning 14 o'rinbosari va 
kvestorlarni o'z ichiga oladigan asosiy rahbart organi hisoblanadi. 
Yevroparlament 
deputatlari 
daxlsizlik 
huquqiga 
ega. 
Yevroparlament sessiya tartibida ishlaydi. Sessiyani Yevroparlament 
majlisidan ajratish lozim: aksariyat hollarda majlis — bu deputatlarning 
har oy o'tkaziladigan umumiy Yig’ilishidir.
Yevropa Sudi –
o'z majlislarini Lyuksemburgda o'tkazadi va 
YILning oliy instantsiyadagi sud organi hisoblanadi.
Yevropa Ittifoqi sudi Sud, Tribunal va ixtisoalashtirilgan 
tribunallarni o'z ichiga oladi. Sud Shartnomani sharhlash va qo'llashda 
huquqlariga rioya etilishini ta'minlaydi. Sud doimiy asosda faoliyat 
yuritadi.