Тошкент давлат юридик университети

 
Ichki davlat (milliy) tabiiy boyliklari
mustaqil davlatlarning 
bevosita huquqiy sudlovi ostida bo‘ladi. Zero, ularning huquqiy ekologik 
holatini belgilashda, davlatning ichki ekologik huquqiy va boshqa 
normalari katta ahamiyatga ega bo‘ladi. Hozirgi paytda mustaqil 
Respublikamizning ushbu boyliklarini muhofaza qilishga oid bir qancha 
bitim va shartnomalar qabul qilinmoqda.
Xalqaro ahamiyatga ega bo‘lgan tabiiy boyliklar, 
bu obyektlar 
milliy yuridik-sudlovning amal qilish chegaralari doirasidan tashqari 
holatda bo‘lib, turli davlatlar hududida bo‘ladi.
Ushbu obyektlar, odatda barcha davlatlar o‘rtasida foydalaniladi.
Masalan:
ochiq dengiz, kosmos, havo basseyni, Antarktida, dengiz 
tubi, daryolarning suv resurslari, ko‘chib va uchib yuradigan hayvonot 
turlari hamda davlatlar o‘rtasidagi chegara doirasidan tashqari holatda 
foydalanadigan barcha obyektlar shular jumlasidandir.
Shuningdek, xalqaro miqyosda dunyo “Qizil kitobi”ga kirgan barcha 
hayvon va o‘simliklar dunyosining turlari ham alohida obyektlar bo‘lib, 
ularni muhofaza qilishda bir necha davlat, ya’ni xalqaro hamkorlik kerak 
bo‘ladi.
Masalan:Antarktida
. U oltinchi qit’a sifatida hech qanday davlat va 
xalqaro tashkilot yurisdiksiyasiga kirmaydi. Uni muhofaza qilish barcha 
davlatlarning o‘zaro kelishuvi asosida amalga oshiriladi. Hozirgi paytda 
Antarktida qit’asidan foydalanish va muhofaza qilishning asosiy 
prinsiplari 1959 yilda imzolangan. “Antarktida to‘g‘risida”gi shartnomaga 
asosan tartibga solinadi.
Unga asosan, yerkin ilmiy-tekshiruv faoliyati olib borish, har qanday 
harbiy xaraktyerdagi zararli tadbirlarni o‘tkazmaslik, tirik mavjudotni 
qo‘riqlash kabi muammolarni xalqaro birgalikda hal etishga alohida e’tibor 
berilgan.
Ma’lumot 
uchun ! 
Xalqaro huquqda xalqaro ekologik-huquqiy nuqtai 
nazardan barcha jahon tabiiy boyliklari asosan ikki 
turkumga bo‘linadi:

Ichki davlat (milliy) tabiiy boyliklari; 

Xalqaro ahamiyatga ega bo‘lgan tabiiy boyliklar.

---

335 
Xullas, xalqaro tabiiy boyliklarning ekologik muhofazasi va ulardan 
foydalanish huquqiy-ekologik holati xalqaro huquq normalari bilan 
tartibga solinadi.