Тошкент давлат юридик университети

umumiy prinsiplarga
ham amal 
qilish lozim.
1. Suv resurslaridan oqilona foydalanish va belgilangan maqsadda 
samarali foydalanish; 
2. Suvga nisbatan faqat davlatni egalik qilish huquqini 
mustahkamlash; 
3. Suv va boshqa tabiiy obyektlarga zarar yetkazishning oldini olish; 

---

173 
4. Suv resurslaridan foydalanishda umumiy va maxsus, birgalikda va 
tanho, birlamchi va ikkilamchi foydalanish kabi murakkab tur va shakllari 
talablariga rioya qilish; 
5. Suvdan foydalanishga nisbatan haq to‘lash talabiga rioya qilish; 
6. Suvdan foydalanish va ekologik muhofaza qilish holati haqida 
axborotlardan erkin foydalanish; 
7. Davlatlararo suv resurslaridan foydalanish va ekologik muhofaza 
qilishda mintaqaviy, davlatlararo hamda xalqaro prinsiplarga qat’iy amal 
qilish va boshqalar. 
Suv boyliklaridan 
belgilangan maqsadda foydalanishni suvdan 
foydalanish huquqi
yordamida amalga oshirish mumkin. 
Suvdan 
foydalanish huquqi deganda
, davlat yoki u vakolat bergan organlar 
tomonidan belgilangan, ma’qullangan va o‘rnatilgan suv resurslarini 
o‘zlashtirish, ularni iqtisodiy ma’noda ekspluatatsiya qilish jarayonida 
kelib chiqadigan munosabatlarni tartibga soluvchi huquqiy normalar 
yig‘indisi tushuniladi.
Suvdan foydalanish huquqi yordamida suv resurslaridan foydalanish 
tartibi, foydalanish maqsadlari, turlari, suvni muhofaza etish shartlari, 
suvga nisbatan mulk huquqi, suvdan foydalanuvchilarning huquq va 
majburiyatlari, suvdan foydalanish kafolatlari, suvdan foydalanish 
huquqini himoya qilish, suvdan foydalanishni bekor qilish, suvdan 
foydalanish qoidalarini buzganlik uchun javobgarlik masalalari tartibga 
solinadi.
Suvdan foydalanish huquqini turli xil ma’nolarda tushunish 
mumkin:
1) suvdan foydalanish huquqi suv huquqining asosiy instituti bo‘lib, 
turli sohalardagi me’yoriy huquqiy hujjatlarda mustahkamlangan huquqiy 
normalar yig‘indisidir;
2) suvdan foydalanish huquqi suvdan foydalanuvchilarning huquq va 
majburiyatlari yig‘indisidir;
3) suvdan foydalanish huquqi suvdan foydalanuvchilarning 
subyektiv huquq va vakolatlarini amalga oshirish mexanizmini, ularni 
amaliyotda qo‘llash jarayonini o‘zida mujassamlashtiruvchi huquqiy 
munosabatdir
39
.
Davlat suv fondi yuridik va jismoniy shaxslarga doimiy va vaqtincha 
foydalanishga 
beriladi. 
Muddati 
avvaldan 
belgilanmagan 
holda 
foydalanish – doimiy foydalanish deb e’tirof etiladi. Suvdan vaqtincha 
39
Suv huquqi. Darslik.//y.f.d., prof.J.T.Xolmo’minovning umumiy tahriri ostida. Mas’ul muhar. 
y.f.d., prof. M.B.Usmonov. Toshkent, TDYI, 2011.–Б.338. 

---

174 
foydalanish muddati: qisq – uch yilgacha va uzoq – yigirma yilgacha 
bo‘lishi mumkin. Suv obyektlaridan vaqtincha foydalanish muddatlari 
suvdan foydalanuvchi manfaatdor tomonlar iltimosnomasiga binoan, shu 
suv obyektlarini tanho foydalanish uchun berish to‘g‘risida qaror 
chiqargan yoki undan maxsus foydalanish uchun ruxsatnoma bergan davlat 
organlari tomonidan uzaytirilishi mumkin (31-modda).