Toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi

APELLYATSIYA SHIKOYATI BERISH VA APELLYATSIYA PROTESTINI BILDIRISH – apellyatsiya shikoyati berilganligi qonuniy manfaatlari qabul qilingan hukm qaroriga qaysi fuqaroning manfaatlari bog‘liq bo‘lsa, shu fuqaroni himoya etishning huquqiy mexanizmini harakatga keltirib, apellyatsiya instansiyasi sudi zimmasiga hukm adolatlimi yoki yo‘qmi ekanligini aniqlash, shikoyatda keltirilgan har bir vajga asoslantirilgan javob berish, nomlari zikr etib o‘tilgan shaxslarning huquqlari hamda qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlari buzilayotganligini bartaraf etishga, ustidan shikoyat berilgan hukmning qonuniyligi, asosliligi va adolatliligini taminlashga doir choralar ko‘rish majburiyatini yuklaydi.

AFV ETISH – shaxsning sodir etgan jinoyati uchun tayinlangan yoki tayinlanadigan jazoni o‘tashdan ozod etish, ya’ni kechirish. Bunda har bir kishining shaxsi, avvalgi xizmatlari, o‘zini tutishi, tuzalish yo‘liga kirganligi, jinoyatning xarakteri (og‘ir-yengilligi), yetkazilgan zarar hamda kechirim so‘rash haqidagi iltimoslari e’tiborga olinadi. Afv orqali shaxs jazoning hammasini o‘tashdan yoki o‘talmagan qismini o‘tashdan ozod qilinishi mumkin. O‘zbekistonda afv e’lon qilish huquqi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga tegishlidir.

ASHYOVIY DALILLAR – kelib chiqishini, kimga tegishliligini, ma’lum maqsadlarda foydalanilganligini yoki foydalanishga yaroqliligini, qo‘ldan qo‘lga o‘tganligi yoki turgan joyi o‘zgarganligini, u yoki bu moddalar, narsa, jarayon va hodisalar ta’sir etganligini aniqlash mumkin bo‘lgan fizikaviy alomatlar yoki belgilarga, shuningdek ish holatlarini aniqlashga xizmat qiladigan har qanday boshqa alomatlar va belgilarga ega bo‘lgan narsa ashyoviy dalil hisoblanadi.

ASHYOVIY DALILLARNI SAQLASH VA QAYTARIB BERISH – ashyoviy dalillarni saqlash, shuningdek ularni ekspertiza o‘tkazish uchun yuborishda yoki jinoyat ishi boshqa surishtiruv, dastlabki tergov organiga, prokurorga yoxud sudga o‘tkazilishi munosabati bilan yuborish chog‘ida ashyoviy dalillarning yo‘qotilishi, shikastlanishi, buzilishi, bir-biriga qo‘shilib yoki aralashib ketishining oldini olish choralari ko‘rilishi lozim. Ishni o‘tkazishda u bilan birga yo‘llanadigan ashyoviy dalillar ilova xatda yoki unga ilova qilinadigan ro‘yxatda birma-bir sanab o‘tiladi. Bundan tashqari, ayblov xulosasiga ilova qilingan ma’lumotnomada ishga doir barcha ashyoviy dalillar, har birining qayerda ekanligi ko‘rsatilib, birma-bir sanab o‘tilishi lozim. Ashyoviy dalillar, ular haqidagi masala sudning qonuniy kuchga kirgan hukmi, ajrimi bilan yoxud surishtiruvchi, tergovchi, prokurorning ishni tugatish to‘g‘risidagi qarori bilan hal qilinmagunga qadar saqlab turiladi. Jinoyat-protsessual kodeksining 210-moddasida nazarda tutilgan hollarda ashyoviy dalillarga oid qaror ish yuritish tamom bo‘lgunga qadar qabul qilinishi mumkin. Ashyoviy dalil sifatida ishga qo‘shib qo‘yilgan narsaga egalik qilish huquqi borasidagi nizo fuqaroviy sud ishlarini yuritish tartibida hal qilinishi lozim bo‘lganda, bu narsa fuqaroviy ish bo‘yicha sud chiqargan hal qiluv qarori qonuniy kuchga kirgunga qadar saqlanishi lozim. Ashyoviy dalillardan: tez buziladigan narsalar, kundalik ro‘zg‘orda zarur bo‘ladigan narsalar; uy hayvonlari, parrandalar va boqish lozim bo‘lgan boshqa hayvonlar zarur tergov harakatlari o‘tkazilgach, kechiktirmay egalariga qaytarib berilishi lozim. Tez buziladigan narsalar yoki uy hayvonlari, parrandalar va boshqa hayvonlarning qonuniy egasi yoxud mulkdori noma’lum bo‘lgan yoki boshqa sabablarga ko‘ra ularni qaytarib berish mumkin bo‘lmagan hollarda ular qarab turish yoki belgilangan maqsadga muvofiq foydalanish uchun tegishli korxona, muassasa, tashkilotga topshirilishi lozim.