Toshkent davlat yuridik universiteti jinoyat huquqi

o‟z-o‟ziga ishonish
oqibatida sodir etilgan deb topiladi‖. 
―Agar jinoyat sodir etgan shaxs o‘z xulq-atvori qonunda nazarda tutilgan 
ijtimoiy xavfli oqibatlar keltirib chiqarishi mumkinligiga ko‘zi yetmasa-da, 
lekin ko‘zi yetishi lozim va mumkin bo‘lsa, bunday jinoyat 
beparvolik 
orqasida sodir etilgan deb topiladi‖. 

---

91 
Yuqoridagi ta‘rifdan anglash mumkinki, shaxs jinoiy beparvolikda kelib 
chiqishi mumkin bo‗lgan ijtimoiy xavfli oqibatni oldindan anglaydi. Ya‘ni shaxs 
oqibat kelib chiqishi mumkinligini ham, realligini va (yoki) mavhumligini ham 
oldindan bilmaydi. Masalan, sexda operator bo‗lib ishlovchi Boltaev ―DIP-400‖ 
rusumli dastgohga tayyor mahsulotlarning ikki donasini noo‗rin kirib 
ketayotganligini ko‗rib, uni olib qo‗ymoqchi bo‗lganida shu sex ustasi Teshayev 
operator Boltayevni ogohlantirmay dastgohni boshqarish joyidagi dastgoh 
platformasini ko‗taruvchi tugmachasini bosib yuboradi. Shunda Boltayevning o‗ng 
va chap qo‗llarining ko‗rsatkich barmoqlari katushka va flaya o‗qi orasida siqilib 
qolishi natijasida ikkala barmog‗i katushka ichiga qattiq qisilib qoladi. Yuqoridagi 
holatda sex ustasi Teshayev texnika xavfsizligi va mehnatni muhofaza qilish 
mas‘ul bo‗la turib (tegishli yo‗riqnomalar yoki qoidalarni bilishi zarur), bu 
qoidalarni buzib, Boltayevga o‗rtacha og‗ir tan jarohati yetkazilishiga sababchi 
bo‗lganlikda ifodalangan harakatlari bilan JKning 257-moddasida nazarda tutilgan 
jinoyatni sodir etgan. 
Shunday qilib, jinoiy beparvolikda shaxs o‗z xatti-harakatlarining ijtimoiy 
xavfliligini anglash ham, ijtimoiy xavfli oqibatlarini oldindan ko‗ra bilish ham 
mavjud bo‗lmaydi. Demak, shaxs muayyan vaziyatda qonunda nazarda tutilgan 
ijtimoiy xavfli oqibatlarning yuz berishini nafaqat ko‗ra bilishi shartligi (obyektiv 
mezon), balki o‗z individual xislatlari va qobiliyatlari bilan oldindan ko‗ra olishi 
mumkinligi (subyektiv mezon) isbotlangan taqdirdagina jinoiy beparvolik uchun 
jinoiy javobgarlikka tortiladi.