Toshkent davlat yuridik universiteti jinoyat huquqi

Jazoni og„irlashtiruvchi holatlar
JKning 56-moddasida keltirilgan bo‗lib, 
ular: a) homiladorligi aybdorga ayon bo‗lgan ayolga nisbatan; b) yosh bola, qariya 
yoki ojiz ahvoldagi shaxsga nisbatan; d) xizmat vazifasi yoki fuqarolik burchini 
bajarganligi munosabati bilan shaxsga yoki uning yaqin qarindoshlariga nisbatan; 
e) aybdorga moddiy tomondan, xizmat jihatidan yoki boshqa jihatdan qaram 

---

164 
shaxsga nisbatan; f) o‗ta shafqatsizlik bilan; g) ko‗pchilik uchun xavfli bo‗lgan 
usulda; h) yosh bola yoki ruhiy kasalligi aybdorga ayon bo‗lgan shaxsdan 
foydalangan holda; i) jinoyat natijasida og‗ir oqibatlarning kelib chiqqanligi;
j) umumiy ofat sharoitidan foydalangan holda yoki favqulodda holat vaqtida yoxud 
ommaviy tartibsizliklar jarayonida; k) g‗arazli yoki boshqacha past niyatlarda; l) 
irqiy yoki milliy dushmanlik yoxud adovat zamirida; m) bir guruh shaxslar 
tomonidan oldindan til biriktirgan holda yoki uyushgan guruh yoxud jinoiy 
uyushma tomonidan; n) ilgari ham qasddan jinoyat sodir etgan shaxsning takroran 
yoki qasddan yangi jinoyat sodir etishi; o) mastlik holatida yoki giyohvandlik 
vositalari, psixotrop yoxud kishining aql-idrokiga ta‘sir qiluvchi boshqa moddalar 
ta‘siri ostida jinoyat sodir etishdan iborat. Jinoyat ishi bo‗yicha mazkur holatlar 
aniqlangan 
taqdirda 
sudlanuvchiga 
nisbatan 
qilmish 
kvalifikatsiyasida 
ko‗rsatilganidan birmuncha qattiqroq jazo tayinlanadi. Sud jazo tayinlashda 
mazkur moddada nazarda tutilmagan boshqa holatlarni og‗irlashtiruvchi holat deb 
topishi mumkin emas. Jazoni og‗irlashtiruvchi holatlar qilmishning ijtimoiy 
xavfliligini va aybdorning shaxsini ifodalaydi hamda javobgarlikni og‗irlashtiradi.
Yuqorida tilga olingan jazoni yengillashtiruvchi va og‗irlashtiruvchi 
holatlarning qat‘iy ro‗yxati muayyan jinoyat uchun belgilangan sanksiyalar 
doirasida jazo turi va miqdorini tanlashda bevosita e‘tiborga olinadi. Jinoyat 
ishlarini ko‗rib chiqish vaqtida aniqlangan boshqa holatlar esa agar ular JKning 
tegishli moddalarida nazarda tutilmagan bo‗lsa, jazoni og‗irlashtiruvchi 
ahamiyatiga ega emas.