Тошкент давлат юридик университети фуқаролик ҳУҚУҚИ дарслик II қисм

Назорат учун саволлар:

1. Йўловчи ташиш шартномаси турлари: юк ташиш шартномаси, чартер (фрахтлаш) шартномасини тавсифланг?

2. Кичик гуруҳларда мустақил равишда юк ташиш шартномасини тузинг ва ўзаро муҳокама қилинг?
3. Тошкентдаги “Электроаппарат” заводи Сурхондарё вилоятидаги қурилиш трестига юк кранларининг электромоторларини жўнатди. Юк белгиланган манзилга 5 кун кечикиб келди. Электромоторларни ўз вақтида етказиб бермаганлиги учун завод қурилиш трестига шартномани муддатида ижро этилмаганлиги учун неустойка тўлади. Шу муносабат билан завод Ўзбекистон Темир йўллари АЖга юкни ўз вақтида етказиб бермаганлиги учун жаримани ва темир йўлчилар томонидан етказилган зарарни, яъни у сотиб олувчига тўлаган неустойка миқдорини тўлашни талаб қилди.
Заводнинг талабини кондириш керакми?
4. 2014 йилнинг 10 март куни ЯТТ Турсунов кейинги ўринларда – сотиб олувчи билан “Жасмин” МЧЖ кейинги ўринларда сотувчи ўртасида жами қиймати 850 млн сўм миқдордаги “парфюмерия маҳсулотларини” сотиб олиш тўғрисида 45-сон олди-сотди шартномаси тузилган. Шартноманинг 4.1.-бандига кўра, маҳсулотни етказиб бериш сотувчи зиммасига юклатилган.
Сотувчи шартноманинг 4.1.-бандига кўра, куни жами қиймати 850 млн сўм миқдордаги “парфюмерия маҳсулотларини” сотиб олувчига етказиб берилишини таъминлаш мақсадида 2014 йилнинг 11 март куни “Транс сервис” МЧЖ кейинги ўринларда – юк ташувчи билан юк ташиш шартномасини тузган. Юк жўнатувчи юкни белгиланган тартибда юк ташувчига топширган.
Юк ташувчи юкни сотиб олувчининг манзилига олиб бораётган вақтида йўл-транспорт ҳодисаси рўй берган ва барча юк яроқсиз ҳолатга келган.
Юқоридаги ҳолат юзасидан сотиб олувчи хўжалик судига даъво ариза билан мурожаат этиб, жавобгарлар “Жасмин” МЧЖ билан “Транс сервис” МЧЖлардан етказилган зарар ва бой берилган фойдани ундириб беришни сўраган.
Мазкур ҳолатда, фуқаролик ҳуқуқининг умумий қоидаларига асосан фуқаролик-ҳуқуқий жавобгарликнинг ҳуқуқий жиҳатларини ёритинг.
Сотиб олувчининг даъво талаблари асосли ёки асосли эмаслигини назарий-ҳуқуқий жиҳатдан асослантиринг.
Сотувчининг юк ташиш шартномаси бўйича ҳуқуқий ҳолатини аниқланг.