Тошкент давлат юридик институти

Субъектив томондан босқинчилик тўғри қасд билан содир этилади.
Жиноятчи ўзи содир этаётган зўрликнинг жабрланувчининг ҳаёти ёки соғлиғи учун хавфлилигини ва ушбу зўрлик ўзганинг мулкини ўзи ва ўзга шахслар фойдасига эгаллаш воситаси сифатида ишлатилаётганлигини тушунади ва уни хоҳлайди. Субъектив томоннинг зарурий белгиси – ўзганинг мулкини талон-торож қилиш мақсади ҳисобланади¹⁴.
Мазкур жиноятнинг субъекти 14 ёшга тўлган, ақли расо жисмоний шахс бўлиши мумкин.
2. ЖК 164-моддаси 2-қисми босқинчиликнинг қуйидаги мураккаб турларини ўз ичига олади:
а) қурол ёки қурол сифатида фойдаланиш мумкин бўлган бошқа нарсаларни ишлатиб босқинчилик қилиш;
б) бир гуруҳ шахслар томонидан олдиндан тил бириктириб босқинчилик қилиш;
в) анча миқдордаги мулкни талон-торож қилиш билан боғлиқ ҳолда босқинчилик қилиш.
Қурол ёки қурол сифатида фойдаланиш мумкин бўлган бошқа нарсаларни ишлатиб босқинчилик содир этиш фуқароларнинг ҳаёти ёки соғлигини кўпроқ хавф туғдириши сабабли қилмишни оғирлаштирувчи ҳолат сифатида квалификация қилишга сабаб бўлади.
Қурол, шунингдек, қурол сифатида фойдаланиш мумкин бўлган бошқа буюмларни ишлатиб, босқинчилик қилиш деганда, ўзганинг мулкини эгаллаб олиш мақсадида махсус қурол ёки қурол сифатида фойдаланиш мумкин бўлган бошқа буюмлардан фойдаланиб, жабрланувчининг ҳаёти ва соғлиғи учун хавфли бўлган зўрлик ишлатиб ёки шундай зўрлик ишлатиш хавфи билан қўрқитиб тажовуз қилишга айтилади¹⁵.
Қурол деганда ўқотар ва совуқ қуроллар, шунингдек портловчи моддалар ва портлатиш қурилмалари тушунилади.
Ўқотар қурол деганда, амалда қандай мақсадларда қўлланилишидан қатъи назар отиш учун порох газларининг кучидан фойдаланиладиган барча турдаги жанговар, спорт ва ов қуроллари тушунилади¹⁶.
Совуқ қурол деганда инсоннинг мускул кучи ёрдамида жонли нишонни маҳв этиш учун мўлжалланган ва жабрланувчининг танасига зарар етказиши мумкин бўлган тиғли қурол (ҳарбий, миллий ва ов пичоқлари, штик (найза)-пичоқ, қилич, ханжар ва б.қ.) тушунилади¹⁷.