Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

3. I s h n in g n atijalari va n a tija n i qabul qilm aslik oqibatlari
A g a r m aishiy p u d r a t sh artn o m asi b o 'y icha ish p u d ratc h in in g
m a te ria lid a n fo y d alan ib b a ja rilsa, b u y u rtm a c h i m ate ria l haqining 
ham m asini shartnom a tuzish vaqtida to'laydi yoki uning shartnom ada 
ko'rsatilgan qismi to'lanib, pudratchi bajargan ishni buyurtm achi qabul 
qilib olayotganida to'la hisob-kitob qilinadi.
Maishiy p u drat shartnom asiga binoan m aterial pudratchi tomonidan 
nasiyaga berilishi, shu jum ladan buyurtm achi tomonidan m aterialning 
haqini bo'lib-bo'lib to'lash sharti bilan ham berilishi mumkin. Pudratchi 
tom onidan berilgan m aterial bahosining m aishiy p u d ra t shartnom asi 
tuzilganidan so'ng o'zgarishi qayta hisob-kitob qilishga sabab bo'lmaydi.
A g ar m aishiy p u d ra t shartnom asi bo'yicha ish buyurtm achining 
m aterialidan foydalanib bajarilsa, shartnoma tuzilayotganda buyurtmachiga 
pudratchi tomonidan beriladigan pattada yoki boshqa hujjatda materialning 
aniq nomi, ta ’rifi va taraflarning kelishuvi bo'yicha belgilanadigan bahosi 
ko'rsatilishi kerak. P atta yoki shunga o'xshash boshqa hujjatdagi materialning 
bahosi xususida buyurtm achi keyinchalik sudda nizolashishi mumkin.
Maishiy p u d rat shartnom asida ishning bahosi taraflarning kelishuvi 
b ila n b e lg ila n a d i v a u p u d r a t c h i e ’lon q ilg a n p r e y s k u r a n td a
ko'rsatilganidan yuqori bo'lishi m um kin emas. Pudratchi ishni butunlay

---

to p sh irg an id an so'ng b u y u rtm a ch i u n g a haq to'laydi. T a rafla rn in g
kelishuviga muvofiq buyurtm achi shartnom a tuzilayotganda ish uchun 
haqni to'liq yoki bo'nak berish yo'li bilan to'lashi mumkin.
B u y u rtm a c h i ish natijasini q ab u l qilib o layotgan yoki p u d ra t 
narsasidan foydalanayotgan pay td a kam chiliklarni aniqlasa, um um iy 
m uddat davomida, kafolat m uddati bo'lganida esa shu m uddat davomida 
amalga oshirishi mumkin.
M a ish iy p u d r a t s h a r tn o m a s i b o 'y ic h a b a ja r il g a n is h n in g
buyurtm achining o'zi va boshqa shaxslar hayotiga yoki sog'lig'iga xavf 
tug'dirishi mumkin bo'lgan kamchiliklarini tekin bartaraf etish to'g'risidagi 
talab, a g a r qonu n da belgilangan ta rtib d a uzoqroq m u d d a t (xizm at 
muddati) nazarda tutilgan bo'lmasa, buyurtm achi yoki uning qonuniy 
vorisi tomonidan ish natijasi qabul qilib olingan paytdan boshlab o'n yil 
davomida qo'yilishi mumkin. B unday talab ushbu kamchiliklar qachon 
aniqlanganligidan q a t’iy nazar, sh u ju m lad a n u lar kafolat m u d d ati 
tugagandan so'ng aniqlangan bo'lsa ham , qo'yilishi m um kin. M azkur 
talab pudratchi tomonidan bajarilmasa, buyurtm achi yuqorida ko'rsatilgan 
m uddat davom ida yo ish uch u n to 'la n g a n haqning tegishli qismini 
qaytarishni yoxud o'z kuchi bilan yoki uchinchi shaxslar yordam ida 
kamchiliklarni b artaraf etish bilan bog'liq xarajatlarini qoplashni talab 
qilishga haqli.
Buyurtm achi amaldagi qonun hujjatlariga asosan iste’molchi sifatida 
boshqa huquqlarga ham ega.
Maishiy p u d ra t shartnom asi bo'yicha ish tegishli d a ra ja d a yoki 
um um an bajarilm agan taqdirda buyurtm achi o'z xohishiga ko'ra:
xuddi shu m arkadagi (modeldagi, artikuldagi) sifati tegishli darajada 
bo'lgan tovarga almashtirishni;
b u y u rtm a n arx in i teg ish in ch a q a y ta hisoblagan holda boshqa 
m arkadagi (modeldagi, artikuldagi) sifati tegishli darajada bo'lgan tovarga 
almashtirishni;
tovarning kamchiliklarini tekinga b artaraf etishni yoki o'zi yoxud 
uchinchi shaxs tomonidan tovarning kamchiliklarini b artaraf etish uchun 
qilingan xarajatlar qoplanishini;
buyurtm a narxini mutanosib ravishda kamaytirishm; 
ko'rilgan zarar o'rnini qoplagan holda shartnom a bekor qilinishini 
talab qilish huquqiga ega.
Tegishli darajada sifatli bo'lm agan ish natijasini sifati tegishli darajada 
bo'lgan boshqa ish natijasiga almashtirish chog'ida pudratchi ish natijasining 
maishiy p u d rat shartnomasida belgilangan bahosi bilan alm ashtirish yoki

---

sud tomonidan alm ashtirish to‘g ‘risida qaror chiqarish paytida m avjud 
bo'lgan xuddi shunday ish uchun to'lanadigan baho o'rtasidagi farqni 
to'lashni talab qilishga haqli emas.
P u d ra tc h i m aishiy p u d ra t shartnom asi bo'yich a m ajb u riy atin i 
bajarm agan taqdirda zararni qoplash va neustoyka to'lash pudratchini 
m ajburiyatni asl holida bajarishdan ozod qilmaydi.
Shartnom ani o'zgartirish va bekor qilish p udrat to'g'risidagi um umiy 
qoidalar, shartnom a to'g'risidagi, m ajburiyatlarning um um iy qoidalaridan 
kelib chiqqan holda amalga oshiriladi.