Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

Ikkinchidan, shartnomaning nomlanishidagi “franshizing” atamasi 
shartnoma nomini to'g'ri tatbiq etishga xizmat qiladi.
Uchinchidan, shartnoma asosida bir taraf (litsenziar) ikkinchi tarafga 
berayotgan obyektlarning barchasini, faqatgina “kompleks tadbirkorlik” 
iborasi bilan qam rab olish mumkin.
To‘ rtinchidan, sh artn om a nom lanishida “ litsen ziy a ” atamasi

---

qo'lianilishi bir shaxsga tegishli bo'lgan mutlaq huquqlardan ikkinchi 
shaxsning foydalanishi bilan bog'liq.
Kompleks tadbirkorlik litsenziyasi shartnomasining asosiy maqsadi 
(huquqiy jihatdan) faqat tadbirkorlik faoliyatida foydalanish uchun mutlaq 
huquqlar majmuini vaqtincha foydalanishga berish hisoblanadi. Shartnoma 
asosida kompleks litsenziar o'zining firma nomi va qo'riqlanadigan boshqa 
tijorat axboroti, hamda litsenziarning m utlaq huquqlariga kiruvchi 
obyektlar: tovar belgisi, xizmat ko'rsatish belgisi, ixtirolarini (patent 
bo'lgani holda) kompleks litsenziatning tadbirkorlik faoliyatida foydalanish 
uchun berish majburiyatini oladi. Kom pleks tadbirkorlik litsenziyasi 
shartnomasiga muvofiq ikkinchi tomon-litsenziatga berilayotgan huquqlar 
odatdagi mulkiy yoki talab qilish huquqi emas, balki mutlaq huquqlar 
hisoblanadi. Mutlaq huquq esa, odatdagidek egallab turish mumkin 
bo'lmagan, bir vaqtning o'zida nomuayyan doiradagi shaxslar foydalanishi 
mumkin bo'lgan obyektlarga nisbatan huquq sohibi mulkiy huquqlarini 
amalga oshirilishini ta’minlovchi muhim vositadir1.
K om plek s tadbirk orlik litsenziyasi sh artnom asining iqtisodiy 
ahamiyati shundaki, ushbu shartnoma orqali yirik kompaniyalar o'z 
mahsulotlari uchun bozorlar vujudga keltiradilar, tovarlar, ishlar va 
xizmatlarning muomalada qiyinchiliksiz harakati ta’minlanadi. Bundan 
tashqari kompleks tadbirkorlik litsenziyasi shartnomasi orqali tadbirkorlik 
faoliyatini amalga oshirish, tadbirkorlik faoliyatini boshqa usullar 
(masalan, yuridik shaxs va qo'shm a korxona tuzish, alohida sarmoya 
olib kirish va boshqalar) orqali amalga oshirishga nisbatan ancha qulaydir.
FK ning 862-m oddasi ikkinchi qism ida, kom pleks tadbirkorlik 
litsenziyasi shartnom asida litsenziatning litsenziya kom pleksidan, 
litsenziarning ish sohasidagi obro'sidan va tijorat sohasidagi tajribasidan 
m u a y y a n hajm da (xususan, m inim al va y o k i m aksim al h a jm d a
foydalan ish n i belgilab q o 'y g a n holda) m u a y ya n fa oliya t sohasiga 
(litsenziardan olingan yoki litsenziat ishlab chiqargan tovarlarni sotish, 
xizmatlami ko'rsatish, ishlar bajarish, savdo faoliyatini amalga oshirish 
va h okazo) qo'llagan h olda, foydalan ish h u du d in i k o 'rsa tib yoki 
ko'rsatmasdan foydalanish nazarda tutilishi mumkin.
K om pleks tadbirkorlik litsenziyasi shartnomasi konsensual, ikki 
taraflama va haq evaziga tuziladigan shartnoma hisoblanadi.
Mazkur shartnomada f uqarolik huquqidagi bir qancha shartnomalarga