Toshkent davlat transport universiteti S. T. Boltayev, S. I. Valiyev temir yo

1-rasm. Mikroprotsessor modulining tuzilish sxemasi. 
 
Boshqaruvchi signallar «RESIN», (STATUS STROBE) «RDYIN» impuls F2 
bilan ta’minlangan va navbati bilan protsessorning RESET va READY yozuvlariga 
uzatiladi. Signal «SYNC», PR chiqishi bilan qabul qilinadigan, TG da sinxronizatsiya 
qilinadigan taktli F1 impuls bilan va STSTB KF kirishiga qabul qilingan. Bunda PR 
so’z holatini ShD ga beradi, STSTB signali orqali KF da yozib boriladi.
RESET ning kirish signali PR ning chiqish holatiga o’rnatiladi. Buning natijasida 
ShA da «0» o’rnatiladi. 
ShD ning yuklama qobiliyatini oshirish uchun KFdan foydalaniladi. MPPR 
«SYNC» ning chiqish signali har bir mashina siklini aniqlash uchun xizmat qiladi. Bu 
signalning harakat vaqtida MPPR ning holati haqida ma’lumot KF ni tashqi registriga 
yuboriladi. MPPR «DBIN» ning chiqish signali shuni ko’rsatadiki, ShD ma’lumot 
qabul qilish rejimida turadi, ya’ni PR xotiradan kiritish qurilmasiga ma’lumotlar kelib 
tushishini kutadi. MPPR «WR» ning chiqish signali shuni ko’rsatadiki, MPPR ShD 
da xotiraga yozish yoki tashqi qurilmaga yozish uchun o’rnatilgan. «READY» 
chiqish signali ma’lumotlarni MPPR ga qabul qilishga tayyorligini ko’rsatadi yoki 
xotira yoki tashqi qurilma yordamida ma’lumotlarni ShD ga yuborishga tayyorligini 
ko’rsatadi. READY signali MPPR ishini xotira va tashqi qurilmadan sinxronlashga 
ruxsat beradi. «HOLD» ning kirish signali tashqi qurilma bilan birga ShA dan 
to’g’ridan to’g’ri ruxsat olish uchun ishlatiladi. HLDA chiqish signali HOLD 
signaliga javob signal bo’lib, ShA va ShD ning yuqori impendant holatida turganini 
ko’rsatadi.

---

Avtomatik boshqarishda keng qo’llanilgan eng birinchi mikroprotsessor 
KR580VM80 bo’lib, farqlovchi xususiyati, qaysiki, ishonchli oddiy dastur bo’lib 
hisoblanadi. Kamchiligi sifatida past ishlash tezligi va kam darajali integratsiyasi 
qaralib, uni zamonaviy mikroprotsessor bilan almashtirishga olib keldi. 
Mikroprotsessor modulini printsipial sxemasini ko’rib chiqamiz. (1-rasm). Modul 
quyidagi mikrosxemalardan tashkil topgan:
KR580VM80A – mikroprotsessor (D3); 
KR580GF24 – tizimli taktli generator (D2); 
KR580VK28(38) – tizimli kontroller (D6); 
KR580VA86 – shinali shakllantirgich (manzilli shina D4, D5); 
BQ1- kvartsli rezonator;
SB1 – qayta tikshal knopkasi.