Toshkent davlat transport universiteti r. M. Xudayqulov, B. D. Salimova, X. D. Abdullayev avtomobil yo

7.2. Yo‘l bo‘ylama kesimini avtomatlashgan loyihalash asoslari va uslublari.

CREDO-ROAD kichik tizimida bo‘ylama kesimni loyihalashning 2 ta usuli foydalaniladi: 1) optimallashtirish rejimida avtomatlashgan loyihalash; 2) tayanch no‘qtalarini splayn-interpolyasiyasi. Bular yordamida hosil qilinadigan loyiha chizig‘i to‘g‘ri chiziqli va egri chiziqli elementlar yig‘indisidan tashkil topadi. Bunda ikkita egrichiziqli elementlar birlashish no‘qtasida ular umumiy urinuvchiga ega bo‘ladi, a birlashish no‘qtasidagi to‘g‘ri ularga urinma hisoblanadi. Elementlardan biron birini yoritish uchun tenglama quyidagi ko‘rinish olishi mumkin:

Z = A + x(B + x(C + Dx/3)/2)$

Bu yerda Z-element no‘qtasi belgisi, uning boshidan x masofaga uzoqlashtirilgan;

A-element boshida loyiha chizig‘i belgisi, Z=A x=0 bo‘lganda;
V-element boshidagi urinma qiyaligi, z=B x=0 bo‘lganda;
C-element boshida loyiha chizig‘i egrilik koeffitsenti;
D-element chegarasida loyiha chizig‘i egriligining o‘zgarish tezligi.
Optimallashtirish tarzida yo‘l bo‘ylama kesimini avtomatlashgan loyihalashda dinamik dasturlash usuli qo‘llanilgan.

«Proektirovanie prodolnogo profilya» menyusi

7.1-rasm. Berilganma’lumotlarnigrafiktahrirqilishningishchimuhiti
7.3. CREDO kompleks dasturida yo‘l bo‘ylama kesimini avtomatlashgan loyihalash.

ROAD tizimidagi chiziqli ob'ektlarning profillari bilan ishlash PROFILE ishchi oynasida amalga oshiriladi, unga reja oynasidan kirish mumkin.

PROFILE oynasida AD marshruti uchun bo'ylama profillar va kesimlar ishlab chiqilgan, yo'l loyihasining raqamli modeli tuzilgan, yo’l poyi va to’shamasini qurish bo'yicha ishlar hajmi hisoblab chiqilgan, hajmlar ro'yxatlari tuzilgan, bo'ylama va ko'ndalang profillar chizmalari yaratilgan holda bo’linadi. ROAD tizimida yo'lning bo’ylama profilini ikkita asosiy usulda yaratish mumkin: dinamik optimallashtirish va qurish.
Qurish geometrik elementlarni yaratish, tahrirlash, ulash va ularni dizayn profilining bitta qatoriga birlashtirishni o'z ichiga oladi. Ushbu usul sizga profilni loyihalashni alohida bosqichlarga ajratish imkonini beradi, bu yerda murakkab qismlarni batafsil o'rganish bilan amalga oshiriladi, bu yerda turli xil cheklovlar mavjud. Profil turli xil buyruqlar yordamida chiziqlar, parabollar, aylanalar va chiziqlar kabi geometrik elementlarni yaratish va tahrirlash uchun qurilgan menyu (меню ПОСТРОЕНИЯ) orqali bajariladi.
Loyiha profilini yaratish va tahrirlash quyidagi maxsus menyu buyruqlari yordamida amalga oshiriladi: ОСИ – ПРОЕКТНЫЙ ПРОФИЛЬ и РЕДАКТИРОВАТЬ ПРОЕКТНЫЙ ПРОФИЛЬ.
Optimallashtirish usuli bilan loyiha bo’ylama profilini yaratish sizga dizayn jarayonini maksimal darajada avtomatlashtirish orqali eng yaxshi echimni olishga imkon beradi. Bo’ylama profilni loyihalashda ushbu usuldan foydalanganda quyidagi tushunchalarni hisobga olish kerak: