|
O’lchov
Birligi
|
Qiymati
|
1
|
Yuk ko’tarish qobiliyati
|
Kg
|
|
2
|
Shatakka olingan tirkamaning massasi
|
Kg
|
|
3
|
Shaylangan avtomobilning massasi
shu jumladan: oldingi o’qdagi
orqa o’qdagi
|
Kg
Kg
Kg
|
4350
2044
2306
|
4
|
Avtomobilning to’la massasi
shu jumladan: oldingi o’qdagi
orqa o’qdagi
|
Kg
Kg
Kg
|
6500
2405
4095
|
5
|
Gabarit o’lchamlari:
balandligi;
eni;
uzunligi
|
mm
mm
mm
|
2880
2240
6920
|
6
|
Oldi g’ildiraklar koleyasi
|
mm
|
1665
|
7
|
Maksimal tezligi
|
m / s
|
25
|
8
|
100 km masofaga yonilg’i nazorat sarfi
|
L
|
44
|
Dvigatel
|
9
|
Silindr diametri
|
mm
|
|
10
|
Porshen yo’li
|
mm
|
|
11
|
Ish xajmi
|
см3
|
|
12
|
Siqish darajasi
|
-
|
|
13
14
|
Dvigatelning maksimal quvvati
Dvigatel tirsakli valining maksimal quvvatdagi burchak tezligi
|
KVt
1/s
|
78
325
|
15
16
|
Dvigatelning maksimal burovchi momenti.
Dvigatel tirsakli valining maksimal burovchi momentdagi burchak tezligi
|
Nm
1/s
|
268
196
|
17
|
Asosiy uzatmaning uzatishlar soni
|
-
|
5,125
|
18
|
Uzatmalar qutisining uzatishlar soni
|
|
|
I - pog’ona
|
-
|
5.315
|
II - pog’ona
|
-
|
3.053
|
III - pog’ona
|
-
|
1.655
|
IV - pog’ona
|
-
|
1
|
V - pog’ona
|
-
|
0.721
|
19
|
Taqsimlash qutisi uzatish soni
|
-
|
|
20
|
Shinaning o’lchami
|
|
7,5*R16
|
Dvigatelning tashqi tezlik xarakteristikasini hisoblash
Dvigatelning tashqi tezlik xarakteristikasini hisoblash uchun, berilgan avtomobilning texnik ko’rsatkichlaridan foydalanib, jadvaldan dvigatelning quyidagi ko’rsatkichlaridan foydalanamiz:
Dvigatelning maksimal quvvati, (kVt)
Dvigatel tirsakli valining maksimal quvvatiga mos keluvchi burchak tezligi,
(s-1)
Dvigatelning maksimal burovchi momenti, (N . m)
Dvigatel tirsakli valining maksimal burovchi momentiga mos keluvchi burchak tezligi, (s-1).
Quvvatning bog‘lanishi uch xadli kub formulasi orqali approksi-matsiya qilish yo‘li bilan aniqlanadi:
Bu yerda: a, b va c lar koeffitsientlar bo‘lib, quyidagicha aniqlanadi:
Dizel dvigatellari uchun:
a+b-c=0.84+0.89-0.74=1
Bu yerda: moment bo‘yicha moslashish koeffitsienti
Bu yerda: maksimal quvvatga to‘g‘ri keluvchi tirsakli valning burovchi momenti.
dvigatelning maksimal burovchi momenti,
Tenglamalarda ishtirok etayotgan tirsakli valning burchak tezligi ning oraliq qiymatlarini topish uchun, dan gacha bo’lgan oraliqni 10 bo’laklarga bo’lamiz.
Hisoblash natijalari 1-jadvalda keltirilgan.
Jadval № 1
-
|
We
|
0,1
|
32,5
|
0,2
|
65
|
0,3
|
97,5
|
0,4
|
130
|
0,5
|
162,5
|
0,6
|
195
|
0,7
|
227,5
|
0,8
|
260
|
0,9
|
292,5
|
1
|
325
|
Aniqlangan va hisoblangan qiymatlarni moment formulasiga qo‘yib, uning oraliq qiymatlarini hisoblaymiz:
-
|
Me
|
0,1
|
223,0206
|
0,2
|
239,1251
|
0,3
|
251,6751
|
0,4
|
260,6706
|
0,5
|
266,1117
|
0,6
|
267,9983
|
0,7
|
266,3304
|
0,8
|
261,1081
|
0,9
|
252,3313
|
1
|
240
|
Dvigatelning quvvatini hisoblash:
Jadval № 2
-
|
Ne
|
0,1
|
7,2481679
|
0,2
|
15,543128
|
0,3
|
24,53832
|
0,4
|
33,887182
|
0,5
|
43,243153
|
0,6
|
52,259672
|
0,7
|
60,590177
|
0,8
|
67,888108
|
0,9
|
73,806902
|
1
|
78
|
Dvigatelning tashqi tezlik xarakteristika grafigini qurish.
1. Absissa o‘qiga tirsakli val burchak tezligining maksimal qiymatini masshtabda qo‘yamiz. ( yoki )
Buning uchun masshtab tanlaymiz.
yoki
2.Ordinata o‘qi bo‘yicha maksimal quvvat va maksimal burovchi momentni masshtabda qo‘yamiz, ularning masshtablari quyidagicha topiladi:
- quvvat masshtabi
- moment masshtabi
Hisoblangan quvvat va burovchi momentni qiymatlarini, mos holda tirsakli valning burchak tezligiga bog‘lab masshtabda grafigini quramiz, ya’ni
; ; v.x
; ; v.x
1-grafik. Dvigatelning tashqi tezlik xarakteristikasi grafigi
Avtomobilning tezligini hisoblash.
Avtomobilning tezligi quyidagi formula orqali hisoblanadi:
bu yerda: asosiy uzatmaning uzatish soni
-
ntr
|
0,9
|
U0
|
4,6125
|
U1
|
5,315
|
U2
|
3,053
|
U3
|
1,655
|
U4
|
1
|
U5
|
0,721
|
uzatmalar qutisining uzatish soni
taqsimlash qutisining uzatish soni
tirsakli valning oraliq burchak tezligi,
g‘ildirash radusi,
Avtomobilning asosiy uzatmasini 10 foizga kamaytirib tezlikni hisobladik
U0=5.125*(1-10/100)=5.215*0.9=4.65 chiqdi
Avtomobilning g‘ildirash radiusini aniqlash.
Avtomobilning texnik xarakteristikasidan foydalanib, g‘ildirakning o‘lchamlarini olamiz va g‘ildirakning statik radiusini quyidagi formula bo‘-yicha hisoblaymiz:
Bu yerda: – obod diametri
– shina profilining eni
shina profili balandligini eniga bo‘lgan nisbati
shina profilining balandligi,
shinaning vertikal kuch ta’sirida ezilishini hisobga oluvchi
koeffitsient.
Yengil avtomobil shinalari uchun:
a) radial shinalar uchun
= 0,8
Shinalarda d,B va shinaning belgilashida berilgan-7.5*15R
bu yerda: d=0.381 m =0,19 m
Ko‘pincha harakat davrida dinamik radius, statik radiusga teng qilib olinadi, ya’ni:
U holda g‘ildirash radiusi quyidagicha hisoblanadi.
[m] – diagonal shinalar uchun
[m] - radial shinalar uchun
Jadval № 3
-
Va1
|
Va2
|
Va3
|
Va4
|
Va5
|
0,376918
|
0,656181
|
1,210466
|
2,003321
|
2,778531
|
0,753837
|
1,3123621
|
2,420931
|
4,006641
|
5,557062
|
1,130755
|
1,9685431
|
3,631397
|
6,009962
|
8,335592
|
1,507673
|
2,6247242
|
4,841863
|
8,013283
|
11,11412
|
1,884591
|
3,2809052
|
6,052328
|
10,0166
|
13,89265
|
2,26151
|
3,9370862
|
7,262794
|
12,01992
|
16,67118
|
2,638428
|
4,5932673
|
8,47326
|
14,02325
|
19,44972
|
3,015346
|
5,2494483
|
9,683726
|
16,02657
|
22,22825
|
3,392265
|
5,9056294
|
10,89419
|
18,02989
|
25,00678
|
3,769183
|
6,5618104
|
12,10466
|
20,03321
|
27,78531
|
Avtomobilning tortish balansi
Tortish kuchini hisoblash.
Tortish kuchini quyidagi formula orqali hisoblaymiz:
Pt = Me UuqUauUtq tr/rk
Bu yerda: Me – dvigatelning burovchi momenti, Nm.
Uuq - uzatmalar qutisining uzatishlar soni
Uau - asosiy uzatmaning uzatish soni
Utq - taqsimlash qutisining uzatish soni
tr - transmissiyaning foydali ish koeffitsienti
rk – g‘ildirash radiusi
Yetakchi g’ildirakdagi tortish kuchining ni turli pog’onalarda tezlikka bog’liq qurilgan grafigi avtomobilning tortish xarakteristikasi deb ataladi.
Kuch uzatmasining foydali ish koeffitsienti.
Turli avtomobillar kuch uzatmasining o‘rtacha foydali ish koeffitsientining tr qiymatlari 4 – jadvalda keltirilgan.
Jadval № 4
Avtomobillar
|
Kuch uzatmasining foydali ish
Koeffitsienti
|
4x2 tipidagi yengil avtomobillar
4x2 tipidagi yuk avtomobillari va avtobuslar
4x4, 6x6 tipidagi yuk mashinalari
|
0,90 ... 0,92
0,85 ... 0,88
0,82 ... 0,85
|
Рт = Ме UуқUауUтқ hтр/rк=268*4,66*5,315*0,9/0,28 =17307,07
Jadval № 5
-
Pt1
|
Pt2
|
Pt3
|
Pt4
|
Pt5
|
17307,07
|
9941,389
|
5389,125
|
3256,269
|
2347,77
|
18556,83
|
10659,27
|
5778,278
|
3491,407
|
2517,304
|
19530,75
|
11218,7
|
6081,54
|
3674,647
|
2649,42
|
20228,83
|
11619,68
|
6298,911
|
3805,989
|
2744,118
|
20651,07
|
11862,23
|
6430,391
|
3885,433
|
2801,397
|
20797,48
|
11946,32
|
6475,979
|
3912,978
|
2821,257
|
20668,05
|
11871,98
|
6435,677
|
3888,626
|
2803,7
|
20262,78
|
11639,18
|
6309,483
|
3812,376
|
2748,723
|
19581,67
|
11247,95
|
6097,397
|
3684,228
|
2656,328
|
18624,73
|
10698,27
|
5799,421
|
3504,182
|
2526,515
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
