Toshkent davlat sharqshunoslik instituti qosimjon sodiqov turkiy til tarixi

Til tarixining “Eski turkiy adabiy til” bosqichi.

XI–XIV asrlarda O‘rta va Markaziy Osiyoda til vaziyati. Qoraxoniylar davrida turkiy adabiy til. Mo‘g‘ullar istelosi davrida turkiy til. Chingiziylar tasarrufidagi davlatlarda turkiy tilning mavqei. Oltin O‘rda davlatida, Chig‘atoy ellarida davlat tili masalasi.

Eski turkiy adabiy tilning yozma yodgorliklari. Eski turkiy til davrida yozuv. Arab alifbosi negizida shakllangan turkiy yozuv. Uyg‘ur va arab youvlarining parallel qo‘llaniluvi – hayotning ijtimoiy-siyosiy, madaniy taqazosi sifatida.

Mahmud Koshg‘ariy va uning turkshunoslik, xususan, tilshunoslik sohasidagi ishlari. “Devonu lug‘atit turk” – turkiy tillar tarixini o‘rganishda muhim manba.

Turkiy adabiy til taraqqiyotida Yusuf Xos Hojib, Adib Ahmad Yugnakiy singari adiblarning xizmatlari.

Turkiy ellarda mo‘g‘ullar istelosidan keyingi ko‘tarilish. XIII va XIV asrlarda turkiy tilda yaratilgan yozma yodgorliklar.

Eski turkiy til yodgorliklarining fonetik tizimi. “Birlamchi” cho‘ziq unlilar masalasi. Turkiy til fonetik tizimida yuz bergan o‘zgarishlar, fonetik hodisalar.

Turkiy tilning grammatik qurilishida yuz bergan o‘zgarishlar. Ot va uning kategoriyalari, sifat, son, olmosh turkumlarining o‘ziga xos belgilari. Fe’l va uning shakllari. Ravish. Yordamchi so‘zlar.