|
Matn transkripsiyasi
Tigin inčä tep ötünti: Luu xanlarïnta Čintamani erdäni bar-kim, ülüglüg qutluğ kiši ol erdäni bulsar, qamağ tïnlïğlarqa asïğ tusu qïlur. Anï üčün taluyqa kirigsäyür-men, – tep ötünti.
Ol ödün qaŋï xan yarlïğ yarlïqadï: Kim taluyqa barayïn tesär, kiriŋlär, oğlum tiginkä eš boluŋlar. Ne kergäkin barča bergäy-biz. Kim yerči suwčï, kemäči bar ersär, yemä kelzün. Tiginig asan tükäl kelürzünlär.
Ötrü bu yarlïğ ešidip, biš yüz satïğči eränlär terilip, ičgärü ötüg berdilär: Qamağïn edgü ögli tiginkä qulluğ barïr-biz. Ölsär, birlä ölür-biz, kelsär, birlä kelir-biz, – tep ötüg berdilär.
Ol ödün Baranas ulušta bir edgü alp yerči suwčï bar erti. Qač qata taluyqa kirip, bešär yüz erin barïp, asan tükäl kelmiš erti. Inčip sekiz on yašayur, qarï erti, yana iki közi körmäz erti. Ol beš yüz er qamağun ol körmäz yerčikä ötüntilär. Ol ödün tigin özi barïp, qolïn yetip, ičgärü qaŋï xan tapa kigürdi. Qaŋï xan inčä tep yarlïqadï: Bir-kiä amraq oğlumïn siziŋä tutuzur-men, asan tükäl kelürüŋ, – tep yarlïqadï. Ötrü ol awïčğa ïğlayu xanqa inčä tep ötünti: Täŋrim, ne muŋ taq boltï-kim, antağ täŋri-teg, erdäni-teg ögüküŋüzni ölüm yeriŋä ïdur-siz? Ol taluy suwï ertiŋü qorqïnčïğ adalïğ-ol. Öküš tïnlïğlar barïp, ölüglär bar; barsar yarağay-mu? – tep ötünti.
Uluš barča tigin üčün busanur. Yemä xan inčä tep yarlïqadï: Tïdu umadam, erkim tükämädi, erksiz ïdur-men. Amtï siz qatağlanïŋ, birlä barïŋ, yerčï boluŋ, – tep yarlïqadï. Awïčqa qamağ taplamïš üčün yerči boltï.
Ol ödün qaŋï xan tiginkä säpti. Beš yüz eränniŋ ašï suwï kölüki taqï ne kergäkin alqu tükäti berip uzatïp üntürdi.
Ol ödün ayïğ ögli tigin inisi inčä tep saqïntï: Ögüm qaŋïm ečim tiginkä sewär, meni aqlayur erti. Amtï ečim taluyqa barïp erdäni kelürsär, taqï ağïrlïğ bolğay. Men taqï učuz bolğay-men, – tep saqïntï. – Amtï birlä barayïn. – Ötrü qaŋï xanqa inčä tep ötünti: Ečim tigin ölüm yerkä barïr, negülüg qalïr-men. Täŋrim, men yemä barayïn. Edgü yawlaq bolsar, birlä bolalïm, – tep. Yemä qaŋï, oğul qïlïnčï yawlaq üčün, sewmäz erti. Ötrü: Barsar, barğïl, – tep yarlïqadï.
Ol ödün qaŋï xan, uluš bodun ïğlayu sïqtayu edgü ögli tiginig uzatï üntürüp, taluyqa ïdtïlar. Qaltï taluy ögüzkä tegip, yeti kün turup kemi yaratï. Yeti temir son kemi solap turğurdï. Yetinč kün, taŋ taŋlayur erkän, edgü ögli tigin uluğ köwrüg toqïtïp, inčä tep yarlïqadï: Taluy ögüzkä kirür-sizlär, kim ölüm adaqa qorqsar, ašnuraq yorïŋlar. Men sizlärni küčäp elitmäz-men. Küniŋä munčulayu köwrüg toqïp, yarlïğ yarlïqap, ötrü yarlïğïn ešidip, kim näŋ üntämäsär, yetinč kün temir son ačtï; temir asïğ yorïdï.
Tigin qutï ülügi üčün, adasïz tudasïz qač kün ičintä erdänilig otruqqa tegdilär. Yeti kün anta tïntïlar. Yetinč kün teŋ adïnčïğ erdäni yinčü kemikä tükägüčä urup, tigin inčä tep yarlïqadï: … Amtï men bu erdäni birlä barsar, men qamağ tïnlïğlarqa artuq asïğ tusu qïlu umağay-men. Sizlär barïŋlar. Men bu muntuda yigräk Čintamani erdäni alğalï barayïn-kim, qayu tïnlïğlarqa tüzü tükäti asïğ tusu qïlu usar-men. Ötrü qadašï ayïğ ögli tiginig ötläp, kemi tutuzup yanturu ïdtï.
Tigin yerči awïčqa birlä ikigü qaltïlar. Ol ödün edgü ögli tigin yerči awïčqa qolïn yätip, yeti kün belčä boğuzča suwda yorïp, kümüšlüg otruğqa tağqa tegdi. Yeri qumï alqu kümüš, ötrü tïnturğalï saqïntï. Inčip awïčqa aruqï yetti, küči alaŋatdï. Tebräyü yorïyu umadï. Ötrü tiginkä inčä tep ötünti: Oğlum, muntuda ïnaru öŋtün yïŋaq altun tağ bar, közünür-mu? Körüŋ,- tep tedi. Awïčqa inčä tep tedi: Ol altun tağqa tegsär siz, kök linxua körgäy-siz. Ol linxua sayu birär ağuluğ yïlan bar. Ağu tïnï ïraqtïn ančulayu közünür, qaltï linxua sayu tütün tütärčä ol ersär, ertiŋü alp ada titir. Ol linxua yoluğ yoğuru usar siz, ötrü luu xanï erdänilig balïqqa orduqa teggäy-siz. Ol balïq tegrä yemä yeti qat qaram ičintä alqu ağuluğ luular yïlanlar yatur. Anï yoğuru usar siz, ičgärü balïqqa kirgäy-siz. Luu xanïŋa közüngäy-siz, erdäni bulğay-siz. Men amtï ölür-men. Siz yalaŋuz-qia qalïr-siz, täŋrim. Qorqmaŋ, busanmaŋ. Asan tükäl teggäy-siz. İnčip qayu kün burxan qutïn bulsar, meni tïtmaŋ.
Do'stlaringiz bilan baham: |
