Toshkent davlat sharqshunoslik instituti qosimjon sodiqov turkiy til tarixi

O‘n beshinchi (bo‘lim). Kun (137) sayin qancha yomon xayollarga berilamiz, qancha beadab (138) so‘zlarni aytamiz, qancha nojo‘ya (139) ishlarni qilamiz, yovuz ishlarga, yozuqqa o‘z-o‘zimizni (140) tutib, azoblanamiz. Yana kunlik rizqimizni deb, besh tangri tangri yorug‘i, o‘z (141) vujudimiz, to‘ymas, uyatsiz, suq, shayton istagicha (142) yurganimiz uchun yomon yerga boradi. Shuning uchun tangrim (143) butunlay yozuqdan qutilaylik deya o‘tinurmiz. Yozug‘imizni kechirgaysan! (144) Tangrim, yozuqlimiz, qarzdormiz, to‘ymas, (145) uyatsiz, suq iblis uchun xayol qilib, so‘z bilan, ish bilan, (146) yana ko‘z bilan ko‘rib, quloq bilan eshitib, til bilan so‘zlab, qo‘l bilan (147) sunub, oyoqda yurib, (besh tangri yorug‘ini) uzluksiz qiynaymiz. (148) Besh tangri yorug‘ini qurug‘ ho‘l yerga (tashlab), besh xil jonzodni (149) besh xil o‘simlikni (qiynaymiz). Yana yozuqlimiz. (150) O‘nta diniy aqoidga, yetti xil ehsonga, uch tamg‘aga nig‘o‘shak (151) otini tutamiz, amalda esa bajara olmaymiz. Yana yorug‘ (152) tangrilarga, chin qoidaga, xudojo‘y, ulamo, pok ruhoniylarga (153) qancha yozuqlar qilib, yanglishgan bo‘lsak, yana tangri aytgan o‘gut (154) bilimlarga amal qilib yurmagan bo‘lsak, tangrilar ko‘nglini sindirgan bo‘lsak, (155) yana marosimu farzlarni, olqishlarimizni diniy qoidalar, aqoidga mos holda tuta (156) olmagan bo‘lsak, qancha zarar yetkazgan bo‘lsak, kun sayin, (157) oy sayin yozuq qilarmiz. Yorug‘ tangrilarga, qutlug‘ qonun (158) sha’niga, pok rohiblar oldida, yozuqlardan qutilaylik deya (159) o‘tinurmiz. Yozug‘imizni kechirgaysan!

(Matnni) tugallagan Tarxon. (160) Tugadi nig‘o‘shaklarning yozuqlardan o‘kinuv kitobi – “Xuastuanift” .

“OLTUN TUSLI YORUG‘”DAN

(Gabain 1950, 270–283)