Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

Samarkand State University 
Annotation. 
The purpose of learning a foreign language in a pedagogical 
higher education institution is not only to acquire knowledge and skills, but also to 
understand oneself, one's place in life, to develop the qualities of a professionally 

---

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 8 - SON 
165 
important person based on knowledge and love of language. Of course, language 
cannot be taught, but it can be learned. Therefore, the emphasis as a subject (tool) is 
transferred from the language to the student in the study of the language. The more 
multifaceted this person is, the more important his or her outcome will be. 
Key words: 
communication competence, linguistic, socio-cultural, 
component, motivational, active, cognitive, knowledge, skill. 
Chet tilini o‗rganish ta‘lim oluvchining dunyoqarashiga, uning psixikasiga 
ta‘sir ko‗rsatishi, uni til to‗g‗risidagi va til vositasida yangi bilimlar bilan boyitishi 
ma‘lumdir. Ta‘kidlash lozimki, chet tilini bilish bu tilda muvaffaqiyatli muloqot 
(o‗zaro aloqalar)ni kafolatlamaydi, uning yo‗lida noto‗liq tushunish, etnik 
stereotiplar, xurofotlar, o‗zining va xorijiy madaniyatning o‗xshashligini yuqori 
baholash, ularning individual anglash darajasidagi qarama-qarshiligi yuzaga kelishi 
mumkindir, shuning uchun ham chet tilini o‗qitish jarayonida, bo‗lajak 
o‗qituvchilarni tayyorlashda uning shaxsini rivojlantirish vositasi sifatida xizmat 
qiluvchi 
muloqot 
kompetensiyasini 
maqsadga 
muvofiq 
rivojlantirish 
va 
takomillashtirish alohida ahamiyat kasb etadi.
Zamonaviy bosqichda jamiyatimizda chet tilining roli ayniqsa muhim 
hisoblanadi. Talabalar orasida o‗tkazilgan so‗rovnoma natijalariga asosan, chet tilini 
egallash zamonaviy inson uchun juda muhim va zarur ish hisoblanishini ta‘kidlash 
mumkin. Ammo talabalar obro‗li ta‘lim olish, mutaxassislikni muvaffaqiyatli 
egallash, xorijiy madaniyat vakillari bilan muloqot va hamkorlik orqali o‗z bilimlarini 
takomillashtirish, o‗z shaxsini rivojlantirish sharti sifatida, hech bo‗lmasa bir chet 
tilini egallashda shaxsiy zaruratni anglamaydilar. Zamonaviy sharoitlarda ijtimoiy 
hayotda subyektiv omil rolini oshirish umuman ta‘lim maqsadlarini hamda xususan 
o‗qitish maqsadlarini o‗zgartiradi. 
Oliy ta‘lim muassasasida, jumladan pedagogik yo‗nalishlarda chet tilini 
o‗rganish, avvalgidek amaliy – muloqot qilishga o‗rgatish, shaxsning gumanitar va 
insonparvarlik rivojlanishini nazarda tutuvchi, lingvistik, filologik va umumiy 
dunyoqarashni kengaytirishni ko‗zda tutuvchi rivojlantiruvchi maqsadlarni va ta‘lim 
oluvchilarda bilishga oid faollikni, chet tilida muloqot qilish ko‗nikmasini 
shakllantirish va o‗zga madaniyatga hurmatni tarbiyalashga yo‗naltirilgan tarbiyaviy 
maqsadni amalga oshirishga yo‗naltirilgan. Odatiy ifodalashda bu amaliy, tarbiyaviy, 
ta‘limiy, rivojlantiruvchi maqsad va vazifalarni hal etishga kompleks yondashuvni 
ko‗zda tutadi, mohiyatan esa –bu muloqot kompetensiyasining qator asosiy 
komponentlarini shakllantirishdir. Shu tariqa, pedagogik oliy ta‘lim muassasasi 
nofilologik fakultetlarida chet tilini o‗qitishning asosiy strategik maqsadi integrativlik 
hisoblanadi, o‗quv jarayonini talaba shaxsiga - bo‗lajak o‗qituvchiga yo‗naltirishda 
uni muvaffaqiyatli amalga oshirish mumkin deb hisoblaymiz. 

---