Тошкент давлат иқтисодиёт университети

тизимлари 
Рухсатсиз уланиш қуйидаги тизимларга тааллуқли бўлиши мумкин:
 маълумотлар базаси сервери; 
 Биржанинг савдо залида жойлашган савдо қатнашчиларининг иш ўрни;
 савдо қатнашчиларининг узоқда жойлашган иш ўрни; 
 Биржа компьютер тизимидаги биржа савдоси Бўлими ходимларининг 
иш ўрни.
Ахборотни қайта ишлаш, узатиш ва Биржа компьютер тизимида сақлаш 
босқичларида хавфсизликка таҳдидлар қуйидагиларни қамраб олади: 
 ахборотнинг махфийлигини бузиш; 
 ахборотнинг тўлақонлилигини бузиш; 
 ахборотнинг очиқлигини бузиш.
Биржа компьютер тизимига нисбатан қоидабузарлар ички (ходимлар 
орасидан) ва ташқи (бегона шахслар) бўлиши мумкин. 
Ички қоидабузарлар қуйидаги ходимлар тоифаларидан бўлиши мумкин: 
 Биржа компьютер тизимидан фойдаланувчилар (операторлар); 
 техник воситаларга хизмат кўрсатувчи ходимлар (муҳандислар, 
техниклар); 
 амалий ва тизимли дастурчилар; 
 биноларга хизмат кўрсатувчи техник персонал; 
 Биржа компьютер тизимининг хавфсизлик хизмати ходимлари; 
 Биржа компьютер тизимига уланиш ҳуқуқига эга бўлган турли 
поғонадаги раҳбарият.
Бегона шахслар орасидан қуйидагилар қоидабузарлар бўлиши мумкин: 
 савдо қатнашчилари (ваколатли трейдерлар ва уларнинг ёрдамчилари); 
 биржа савдо залига ташриф буюрувчилар; 
 Биржа компьютер тизимига масофадан уланиш каналлари бўйича 
ҳужум қилувчилар; 

---

179 
 Биржа компьютер тизими билан унинг ҳаёт фаолиятини таъминлаш 
масалалари бўйича алоқа қилувчи ташкилотлар; 
 рақобатлашувчи ташкилотлар вакиллари; 
 тасодифан ёки атайин пропуск(ўтказиш) режимини бузган шахслар 
(Биржа компьютер тизими хавфсизлигини бузиш мақсадисиз); 
 биржа ҳудудидан ташқаридаги исталган шахслар. 
Б) Биржа компьютер тизимида ахборот хавфсизлигига таҳдидлар