Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

y o ’naltirilgan narx).
2.Xarajat omillari (ishlab chiqarish xarajatlari, marketing xarajatlari,
foyda).
3.Raqobat omillari (tarmoqdagi firmalar soni, aynan o ’xshash import
tovariari, raqobatchilar tovarlariga bo’lgan narxni bilish.
Asosiy narxni belgilash uslubi quyidagilardan iborat:
-narxlashtirish masalasi q o ’yiladi;
-talabi aniqlanadi;
-xarajatlari baholanadi;
-raqobatchilar tovari va narx tahlil qilinadi;
-narxni shakllantirish uslubi tanlanadi;
-oxirgi natijaviy narx o ’matiladi;
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Firma talab chizmasiga asoslanib, xarajatlaming miqdorini belgilab,
raqiblar narxlarini o ’iganib, o ’z mahsulotlariga narx belgilashga kirishadi. Bunda
narx belgilashning turli usullaridan foydalanish mumkin.
K o’pincha korxonalar m ahsulot sotish narxini aniqlashda sodda
formulalardan foydalanadi. Formulalarga ko’ra narx belgilash narx belgilashning
boshqa jami usullari kabi, birinchi navbatda e ’tibomi foydaga qaratadi, talabni
hisobga olmaydi.
“O’rtacha xarajatlar plyus foyda” tamoyili bo’yicha narx belgilash tovaming
tannarxiga muayyan ustama qo’yishdan iborat bo’lib, narx belgilashning eng
oddiy usuli hisoblanadi. Ustama narx miqdori tovar turiga qarab, juda keng
chegaralarda tebranib turadi. Shuningdek, tovaming ishlab chiqaruvchidan
pirovard natijada iste’molchiga yetib borishga qarab oxirgi narx ulguiji va chakana
savdo qo’yadigan ustama narxlar yakunini ifodalaydi.
“Ko’zlangan foyda normasi” olishni ta’minlaydigan narx belgilash usulini
qo’llaydigan ishlab chiqaruvchilar oldindan sarf etilgan kapital uchun
muayyan qaytim foiz olishga intiladilar. Bu usul o ’rtacha solishtirma xarajatlami