Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

Narx darajasiga tovaming raqobatbardoshligi va bozordagi o ’mi bog’liqdir.
Narx belgilash maqsadlari: bozor ulushini ko’paytirish, qisqa vaqt ichida
eng ko’p foyda olish, yuqori foyda normasini uzoq muddat saqlab qolishdan
iborat.
Birlamchi narxni aniqlashga vaqt bo’yicha narx darajasini aniq hisoblash
ta’sir qiladi. Bu hisoblash bozor segmentiga, tovaming yashash davriga,
talab va taklifning potensial miqdoriga bog’liq bo’ladi. Marketingda tovar siyosati
ijtim oiy tovar ishlab chiqarishning barcha bosqichlari, yangi ishlab
chiqarishning, taqsimlashning, almashuv va iste’molchining o ’ziga xos
xususiyatlarini hisobga olgan holda yuritiladi.
Narx bajaradigan ba’zi bir vazifalami ko’rib o ’tamiz: awalo narxlar ishlab
chiqarish va iste’moldagi o ’zgarishlardan xabar beradi.
N arxlar faqat is t e ’m old agina em as, balki ishlab ch iqarishdagi
o ’zgarishlardan ham darak beradi.
N arxlam in g boshqa m uhim vazifasi - ishlab chiqaruvchilar va
iste’molchilami rag’batlantirishdir.
N arxlar m exan izm i ishlab chiqarilayotgan m ahsulot m iqdorini
ko’paytirishgina emas, balki ishlab chiqarishning eng tejamli usullarini ishlashni
ham rag’batlantiradi.
Narxlaming uchinchi vazifasi ikkinchisi bilan chambarchas bog’liq. Bu
daromadlamig taqsimlanishidir. Tovar ishlab chiqarish sharoitida xo’jalik
faoliyati ishtirokchilari oladigan daromadlar ular o ’z shaxsiy yoki ishlab
chiqarish iste’mollarini ko’plab sotadigan yoki sotib oladigan tovarlar va
xizmatlaming narxlariga bevosita bog’liq bo’ladi.
Narxlaming to ’rtinchi vazifasi alohida korxonalaiga va xo’jalik sohalariga
ishlab chiqarish omillarini taqsimlashdir.
10.2.Narx siyosatini shakllantirish va narx darajasining hisoblash