Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

Qisqa xulosalar
Tovar-murakkab ko’p qirrali tushuncha, biroq bunda eng asosiy narsa 
iste’mol xususiyatlari , ya’ni tovaming o’z vazifasini bajarish-unga ega 
bo’lgan iste’molchining ehtiyojlarini qondirish xususiyatidir.
Raqobatbardoshlik deganda, tovaming bozorda xaridorgirligini 
ta’minlaydigan iste’mol va qiymat tavsiflari majmuini, ya’ni o ’xshash 
raqobatchi tovarlami ayirboshlashga taklif katta bo’lgan sharoitlarda xuddi 
shu tovami pulga ayiiboshlanish qobiliyati tushuniladi.
Tovaming yashash davri ishlab chiqarish, kirib kelish, o ’sish, yetuklik, 
to’yinish, inqiroz (qasodlik) kabi bosqichlardan iborat.
Firma doimo tovar strategiyasini takomillashtirib borishi zarur. Tovar 
strategiyasi istiqbol uchun ishlab chiqariladi va firmada mavjud tovar miksni 
jalb etuvchanligini yaxshilash bo’yicha uchta strategik yo’nalishni o ’z ichiga 
oladi: tovar innovatsiyasi, tovar variatsiyasi, tovar eliminatsiyasi.
N azorat va mulohaza uchun savollar.
1.Marketingda tovar qanday vosita sifatida ta’riflanadi?
2.Tovarlar klassifikatsiyasini aytib bering?
3.Tovaming raqobatbardoshligi deganda nimani tushunasiz?
4.Tovaming yashash davri konsepsiyasini izohlab bering.
5.Tovar modifikatsiyasi deganda nimani tushunasiz?
6. Mahsulot differentsiatsiyasi nima?
7.Yangi tovar ishlab chiqarish jarayonini izohlab bering.
8.Tovar variatsiyasi deganda nimani tushunasiz?
9.Tovar elimenatsiyasi deganda nimani tushunasiz?
10.”Tovar-bozor” matrisasini mazmunini tushuntirib bering.
Asosiy adabiyotlar
1. Щегорцов B.A., Таран B.A. Маркетинг: Учебник для ВУЗов/ 
Под ред. В.А. Щегорцев — М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2005.
2. Багиев Г.Л., Тарасевич В. М. Маркетинг: Учебник для вузов. Под 
общ.ред. Г.Л.Багиева — СПб.: Питер, 2005.
3. Аакер Д., и др. Маркетинговые исследования. Изд. 7-е. Пер. с 
англ /Под ред. С. Божук. - СПб.: Питер,2004.
4.Божук С.Г., Ковалик Л.Н. Маркетинговые исследования, -СПб.: 
Питер, 2004.
5.www. dis. ru. Marketing журнал в России и зарубежом.
6. 
WWW. 
marketing, uef. ru/students-news.php
www.ziyouz.com kutubxonasi

---