Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti samarqand filiali pul va banklar

22. Kredit munosabatlari rivojlanishining asosiy bosqichlari:
A) Dastlabki shakllanish – bu bosqichning asosiy xususiyati ssuda kapitali bozorida maxsus vositachilarning yo’qligi. Bo’sh pul mablag’larining egasi va qarz oluvchi o’rtasida bevosita amalga oshirilishi, mablag’larni taqsimlashning cheklanganligi, foizlarning yuqoriligi va boshqalar.
B) Tarkibiy jihatdan rivojlanish – buning xususiyati ssuda kapitali bozorida kredit-moliya tashkilotlari kabi maxsus vositachilarni paydo bo’lishi, iqtisodiyotda kredit munosabatlarini davlat tomonidan markazlashgan holda boshqarilishi.
C) Kredit munosabatlarining takomillashuvi – bozor iqtisodiyoti sharoitida kredit munosabatlarini yangi sifat darajaga ko’tarilishi, bank tarmoqlarida kompyuter texnologiyalarining shakllanishi, mijozga xizmat ko’rsatishning yaxshilanishi, ular sifati va turini oshishi hamda kredit munosabatlarini xalqaro bozorga ham tarqalishi.
23. Kreditning funksiyalari – qarzga beruvchi qiymatni vaqtincha foydalanishga berish,qayta taqsimlash, muomala xarajatlarini tejash, kapital to’planishining jadallashuvi va markazlashuvi, muomalaga to’lov vositalarini chiqarish.
24. Kredit resurslari:
- tovarlarni sotish va kerakli moddiy qiymatlarni sotib olish vaqtlarining bir-biriga mos kelmasligi tufayli yuzaga keladigan bo’sh pul mablag’lari;
- hisoblangan ish haqi va uni to’lash vaqtlari orasidagi vaqtincha bo’sh pul mablag’lari;
- kengaytirilgan takror ishlab chiqarish jarayonida yig’iladigan va kapitallashtirish uchun mo’ljallangan mablag’lar;
- shaxsiy sektor daromadlari va jamg’armalari;
- korxonalarni vaqtincha taqsimlanmagan foydasi va boshqalar;
- kredit muassasalarining vaqtincha bo’sh mablag’lari;
25. Kreditning asosiy tamoyillari – muddatlilik, tovar-moddiy boyliklar bilan ta’minlanganlik, qaytarilishi, to’lovlilik, maqsadlilik va kreditning samaradorligi.
26. Kreditning asosiy shakl va turlari:
A) Kreditlar tovar shaklida, pul shaklida va boshqa shakl va shartlarda beriladi.
B) Kreditning asosiy turlari bo’lib bank krediti, davlat krediti, iste’mol krediti, tijorat krediti, lizing krediti va xalqaro kreditlar hisoblanadi.