Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti samarqand filiali iqtisodiyot fakulteti oziq-ovqat va qishloq xoʻjaligi iqtisodiyoti kafedrasi

4. Strategiyani ishlab chiqish 
Tashkilot strategiyasi - bu kompaniyaning turgan joyidan erishmoqchi boʻlgan 
joyiga qanday qilib oʻtkazish mumkin, degan masalani yechish haqidagi 
yoʻriqnomadir. Odatda strategiya 4 ta darajada ishlab chiqiladi: 
1)
korporativ strategiya (kompaniya va uning faoliyat yoʻnalishlari boʻyicha 
umumiy strategiya); 
2)
ishbop strategiya (kompaniyaning har bir yoʻnalishi uchun strategiya); 
3)
funksional strategiya (kompaniyaning har bir funksional tuzilmasi uchun 
strategiya); 
4)
amaliy strategiya (asosiy tuzilmalar: zavodlar, savdo shaxobchalari va 
boʻlimlar uchun); 
Strategiyani ishlab chiqishning asosiy tashkiliy pog‘onalari. 
Strategiya faqat oliy rahbariyat miqyosidagina ishlab chiqilishi mumkin emas.
 

---

17 
2.1-jadval 
Firma strategiyasini ishlab chiqishning asosiy pogʻonalari 
Pogʻona 
Ishlab 
chiqishga 
(qaror 
qabul 
qilishga) javobgarlar 
Ishlanmaning mazmuni 
Korporativ 
strategiya 
Ijrochi 
direktor, 
asosiy 
vitse- 
direktorlar (qarorlar 
direktorlar kengashi 
tomonidan 
qabul 
qilinadi 
/ 
qayta 
koʻrib chiqiladi) 
Xoʻjalikning oʻrta boʻgʻini portfelini 
tashkil qilish va boshqarish. Xoʻjalikning 
oʻrta 
boʻgʻini 
sinergizmini 
raqobatli 
ustunlik sifatida ta’minlash. Investitsion 
imtiyozlarni aniqlash va eng manfaatli 
tarmoqlarda 
resurslarni 
boshqarish. 
Xoʻjalikning oʻrta boʻgʻini rahbarlarining 
asosiy strategik yondashuvlarini qayta 
koʻrib 
chiqish 
/ 
tekshirish 
/ 
umumiylashtirish 
Xoʻjalikning 
oʻrta 
boʻgʻini 
strategiyasi 
Bosh 
menejer 
/Xoʻjalikning oʻrta 
boʻgʻini 
boshliq 
(qarorlar 
firma 
rahbariyati 
tomonidan 
qabul 
qilinadi 
/ 
qayta 
koʻrib chiqiladi) 
Muvaffaqiyatli raqobatlashishga hamda 
raqobatda ustunlikka erishishga qaratilgan 
harakatlar va yondashuvlarni belgilab olish. 
Tashqi shartlarning oʻzgarishiga javob 
reaksiyalarini 
shakllantirish. 
Asosiy 
funksional 
xizmatlarning 
strategik 
tashabbuslarini umumlashtirish. Oʻziga xos 
muammolarni hal qilish 
Funksional 
strategiya 
Funksional 
menejerlar (qarorlar 
odatda 
SZX 
rahbariyati 
tomonidan 
qabul 
qilinadi 
/ 
qayta 
koʻrib chiqiladi) 
Biznes 
strategiyasini 
qoʻllab- 
quvvatlashning funksional yondashuvlarini 
tashkil qilish va ITTKI, ishlab chiqarish, 
marketing, moliya, xodimlar bilan ishlash 
sohalarida 
funksional 
maqsad 
va 
strategiyalarga erishish.Quyi bosqichdagi 
menejerlarning 
asosiy 
yondashuvlarini 
qayta koʻrib chiqish / tekshirish / 
unifikatsiyalash 
Tezkor 
strategiya 
Dala 
boʻlinmalarining 
rahbarlari 
/ 
quyi 
daraja menejerlari, 
shu 
jumladan 
funksional 
menejerlar (qarorlar 
funksional 
boʻlimlarning 
boshliqlari 
tomonidan 
qabul 
qilinadi, qayta koʻrib 
chiqiladi) 
Dala 
boʻlinmalari 
va 
funksional 
boʻlimlarning maqsadlariga erishish uchun 
funksional va xoʻjalikning oʻrta boʻgʻini 
strategiyalarni 
qoʻllab-quvvatlashga 
qaratilgan 
tor 
sohadagi 
va 
maxsus 
yondashuvlar va chora-tadbirlarni ishlab 
chiqish 

---

18 
Uni ishlab chiqishning quyidagi toʻrtta pogʻonasini ajratib olish maqsadga 
muvofiqdir: 
■
korporatsiya miqyosi, 
■
boʻlinmalar miqyosi 
■
funksional miqyosi 
■
quyi pogʻona menejerlari (dala komandirlari). 
Firmada strategiya ishlab chiqishning iyerarxiyasi 2.1-jadvalda keltirilgan.