Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Azlarova inson resurslarini

Tayanch iboralar 
 
Yangi xodimlami izlash va tanlash, lavozim yo‗riqnomasi, professional vazifalar 
tahlili, kadrlar zaxirasi, o‗qitish va malakani oshirish. 
Nazorat va mulohaza uchun savollar 
 
1.
Professional vazifalar tahlili deganda nimani tushunasiz? 
2.
Lavozim yo‗riqnomasi nima va u o‗z ichiga nimalami qamrab oladi? 
3.
Kadrlar to‗plash va tanlashda axborotning qanday metodlari ishlatiladi? 
4.
Kadrlami to‗plash, tanlash va yollashning qanday usullari mavjud? 
5.
Jamoada kasbga yo‗naltirish va moslashuv deganda nimani tushunasiz? 
6.
Kadrlar zaxirasi qanday shakllanadi? 
7.
Ishbilarmonlik muvaffaqiyati texnikasi nimalardan iborat? 
8.
Kadrlami o‗qitish va malakasini oshirishning qanday asosiy talablari 

---

72 
mavjud? 
9.
Kadrlami o‗qitish va malakani oshirish korxonaga ta‘siri qanday? 
10.
O‗qitish dasturlarining samaradorligini ta‘minlovchi qanday talablar 
mavjud? 
 
 

---

73 
4-bob. INSON RESURSLARINI BOSHQARISHDA MOTIVATSIYA 
NAZARIYASI VA XODIMLAR MOTIVATSIYASI BORASIDAGI HOZIRGI 
ZAMON MUAMMOLARI
4.1. Motivatsiya tushunchasi 
Ruscha - o‗zbekcha lug‗atda motivatsiya tushunchasi biror ish yoki harakatning 
yuzaga kelishiga sababchi bo‗lgan motivlar, dalillar, isbotlar, bahonalar, vajlar yoki 
sabablar majmui ma‘nosida talqin etiladi. Bu tushuncha bevosita inson omili bilan 
chambarchas bog‗liqdir. Shu nuqtai nazardan: 
Motivlashtirish - bu ruhiy omil bo‗lib, shaxs faolligining manbai, sababi, 
dalili va har xil turli ehtimollaridir. U xodimlarni jonli mehnat faoliyatiga 
rag‗batlantiruvchi kuchli vositadir
27
. 
Boshqacha qilib aytganda motivlashtirish - bu kishilar faoliyatini ruhiy yo‗llar 
bilan maqsadga muvofiq yo‗naltirishdir. U muayyan ehtiyojni qondirish bilan 
bog‗liq. Ehtiyoj esa sabablarda namoyon bo‗ladi. 
Ehtiyoj odamlarni harakatga intiltiruvchi, qo‗zg‗atuvchi motivdir.