Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti "iqtisodiyot" fakulteti investitsiya loyihalari tahlili

1-rasm. Chet el investitsiyalari ishtirokidagi korxonalar mahsulotlarining sanoatning umumiy hajmidagi ulushi²

Tayyor mahsulotlar, butlovchi buyumlar va materiallar ishlab chiqarishni mahalliylashtirish hajmlarining o`sishi bo`yicha chora-tadbirlarning amalga oshirilishi, korxonalarning ishlab chiqarish faoliyati uchun zarur bo`lgan sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishni o`sishining va import tovarlari qisqarishining omillaridan biri hisoblanadi.

Shu bilan birga, so`nggi yillarda neft-gaz korxonalariga sezilarli miqdorda kapital qo`yilmalar sarflanishiga qaramay, 2018 yilda, gaz qazib chiqaruvchi korxonalarda ishlab chiqarish hajmining o`sishi 2018 yilga nisbatan atigi 2,0%ni tashkil etgan, neft qazib chiqarish bilan shug`ullanuvchi korxonalarda esa ishlab chiqarish hajmlari 3,3%ga pasaygan.

Shuningdek, 2018yilda, koks va neftni qayta ishlash mahsulotlari ishlab chiqarish korxonalarida (2017 yilga nisbatan 97,1%), kompyuter, elektron va optik mahsulotlar ishlab chiqarish korxonalarida (78,4%), avtotransport vositalari, treylerlar va yarimpritseplar ishlab chikarish korxonalarida (50,6%), mashinalar va asbob-uskunalarni ta`mirlash va o`rnatish korxonalarida (96,4%) ishlab chiqarish hajmlari pasaygan, metallurgiya sanoatida esa uncha ko`p bo`lmagan o`sish (101,6%) kuzatilgan.

2. 
   NAVOIY VA NAMANGAN ERKIN IQTISODIY ZONALARIDA INVESTITSION LOYIHALAR
   

Navoiy viloyatida YaHM o’sishi 3,4 % ni tashkil etdi va 21 729,0 mlrd.so’mga yetdi. YaHM tarmoq tarkibida o’sish sur'ati qishloq, o’rmon va baliq xo’jaligida - 103,9 % (YaHM tarkibidagi ulushi - 25,9 %), qurilishda - 128,5 % (4,2 %), xizmatlar sohasida - 105,9 % (15,8 %) tashkil etdi. O’tgan yil bilan taqqoslaganda sanoat tarmog’ida ishlab chiqarish hajmining kamayishi kuzatildi va 99,8 % ni tashkil etdi (mazkur tarmoqning YaHM tarkibidagi ulushi - 54,1 %). Aholi jon boshiga hisoblangan YaHM 1,7 % ga o’sdi va 22 489,1 ming so’mni tashkil etdi.

2-jadval

	mlrd. so'm
	2017 y	2018 y
YaHM -jami shu jumladan:	14 232,2	21 729,0
Tarmoqlarning yalpi qo'shilgan qiymati	13 847,9	20 996,6
qishloq, o'rmon va baliq ho'jaligi	3 940,6	5 441,5
sanoat	6 581,7	11 350,8
qurilish	586,6	886,7
savdo, yashah va ovqatlanish bo'yicha xizmatlar	762,0	930,7
tashish va saqlash, axborot va aloqa	569,6	631,0
boshqa xizmat tarmoqlari	1 407,4	1 755,8
Mahsulotlarga sof soliqlar	384	732,4

2-rasm. 2018 yilda YAHM NING TARMOQLAR BO'YICHA TARKIBI(Jamiga nisbatan foizda)³

Viloyatda jahon standartlariga javob beradigan va jahon bozorlarida talab qilinadigan mahsulot ishlab chiqarishni ta’minlaydigan, zamonaviy yuqori texnologiyali ishlab chiqarishlarni tashkil etish uchun xorijiy investitsiyalarni, birinchi galda to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalarni jalb etish bo‘yicha qulay shart-sharoitlar yaratish, shuningdek, Navoiy viloyatining sanoat salohiyatini, ishlab chiqarish, transport-tranzit va ijtimoiy infratuzilmasini rivojlantirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil 2 dekabrda PF-4059-sonli Farmoni qabul qilindi.

Mazkur farmonga ko‘ra "Navoiy” erkin industrial-iqtisodiy zona hududida xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatining asosiy yo‘nalishi — zamonaviy xorijiy yuqori unumli asbob-uskunalar va texnika, texnologik liniyalar va modullar, innovatsiya texnologiyalarini joriy etish hisobiga yuqori texnologiyali, jahon bozorlarida raqobatbardosh mahsulotlarni keng ko‘lamda ishlab chiqarishdan iborat etib belgilandi.