Toshkent davlat agrar unversiteti termiz filiali

6.4-rasm. Traktor g’ildiragi shinalaridagi havo bosimining tuproq zichlanishiga ta’siri

Tuproqning zichlanishini kamaytirish uchun quyidagi tavsiyalarni qo’llash yuqori natijalar berishi mumkin:
1. Ekishdan oldin tuproqqa ishlov berish ishlarini to’liq zanjirli traktorlar yordamida bajarilishini ta’minlash;
2. Haydalgan yyerlarga ishlov berishda iloji boricha g’ildirakli traktorlarga qo’shimcha juft g’ildiraklar o’rnatish hamda nisbatan yengil traktorlardan foydalanish yoki shinadagi havo bosimini kamaytirish.
3.G’ildirakli traktorning ketingi g’ildiraklari orqasiga maxsus IYu-2 rusumli iz yumshatgichlar o’rnatish va izlarni doimo yumshatib turish;
4.Haydov chuqurligini o’zgartirib turilishini (bir yil chuqurroq, ikkinchi yili sayozroq) qattiq nazorat ostiga olish;
5.Tuproqni doimiy ravishda chuqur yumshatish. Bu tadbirni 2-3 yilda bir marotaba, dala chetlarini esa har yili chuqur yumshatgichlar bilan 45-50 sm chuqurlikda yumshatib turish;
6. Yerni obi-tobida haydash. Ekinlardan bo’shagan maydonlarni shudgorlashdan oldin tuproq qatlamidagi namlik darajasi 16-18 foiz atrofida bo’lishi lozim.
Traktor va avtomobillarning boshqarish mexanizmi.
To’rt g’ildirakli traktor va avtomobillarning rul boshqarmasi Avtomobilь yoki to’rt g’ildirakli traktor harakat kilayotganda, uning yo’nalishini boshqaruvchi hisoblangan oldingi g’ildiraklarni burib o’zgartiriladi,bu vazifani rul boshqarmasi bajaradi. Turt g’ildirakli traktor yoki avtomobilь burilayotganda uning barcha g’ildiraklari yengil, sirpanmasdan, sof gildirashi uchun bir nuktadan chizilgan aylanalar buyicha harakatlanishi lozim va bu konun barcha mashinalarda bajariladi g’1-rasmg’. 1-rasmdagi sxemadan shuni aniqlash mumkinki, burilish davrida mashinaning ichki gildiragi tashki g’ildirakka nisbatan birmuncha kuprok buriladi va bu xolat rul trapetsiyasi yordamida sodir buladi. Ri, RT - boshqaruvchi g’ildiraklarning ichki va tashki burilish radiuslari; i , T - boshqaruvchi g’ildiraklarning ichki va tashki burilish burchaklari; V - burish tsapfalarning uki orasidagi masofa; L - mashinaning bazasi; O - burilish nuktasi; Traktor yoki avtomobilning boshqaruvchanligini,ya’ni ma’lum kenglikdagi yulda burila olish kobiliyatini bildiruvchi texnikaviy parametrdan biri,uning minimal burilish radiusidir: L R T min = Sin 140
bunda R - turt g’ildirakli traktor yoki avtomobilning tashki gildiragi buyicha minimal burilish radiusi; Tmax - tashki g’ildirakning maksimal burilish burchagi.