Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali zooinjeneriya, veterinariya

4) YAylovlarda boqish. Mollarni yaylov o‘tlarida qo‘shimcha o‘stirish qilish va bo‘rdoqiga boqish orqali amalga oshiriladi. Ratsion tarkibining asosiy qismini yaylov o‘tlari tashkil etib, xo‘jaliklarda oziqa tayyorlash, mollarni boqish ishlari va binodan foydalanish uchun xarajatlarini kamaytirish hisobiga iqtisodiy jihatdan eng arzon go‘sht etishtirishning samarali usullaridan biri hisoblanandi. Bundan tashqari mollarning ser xarakati natijasida mo‘shaklarning rivojlanishi jarayonida yog‘ va suv miqdori nisbatan kam hosil bo‘lishi evaziga sifatli va mazali go‘sht olinadi.
Mollarni yalovlarda boqish muddati ularning yoshi, semizligi, yil mavsumi va yaylov hosldorligiga bog‘lik. Bir yoshdan katta bo‘lgan o‘rtacha semizlikdagi mollar 110­120 kun, semizligi o‘rtachadan past bo‘lgan mollar 150­160 kun davomida boqiladi. Katta yoshdagi o‘rtacha samizlikdagi mollar 50­70 kun va semizligi o‘rtchadan past bo‘lgan mollar 100­120 kun davomida boqiladi.
YAylov imkoniyatlariga ko‘ra mollarning jinsi, yoshi, tirik vazni va semizlik darajasi bo‘yicha poda guruhlari tashkil etiladi va boqish rejasi tuziladi. Bunda yaylov hosildorligigi hisobga olib, mollarning o‘t iste’mol qilish me’yori asosida ushbu yaylovda boqish muddati aniqlanadi.
YAylov oziqalarga qo‘shimcha qilib konsentrat oziqlar bilan ta’minlash mollarning mahsuldorligini oshirishning asosiy omil hisoblanadi. Mollarning kunlik o‘sishi 1000 g rejalashtirilganda, bir kunlik iste’mol qilinadigan oziqalarning to‘yimligiga nisbatan 25­30% konsentrt oziqalar, 800­900 g rejalashtirilganda ­ 20­25% konsetratlar qo‘shib beriladi.
YAylovda boqish darda mollarni osh tuzi, fosfor saqlanadigan mineralllar va mikroelementlar va suv bilan o‘z vaqtida ta’minlanish katta ahamiyatgan ega. YAylov o‘tlarda fosfor kam bo‘lganligi uchun uning etishmovchiligi kuzatiladi. Ratsionga rux, mis, yo‘d, kobalt va selen saqlanadigan premikslar qo‘llaniladi.
YAylovlarda boqilgan qoramollar kamida 2­4 marotoba suvoriladi, issiq kunlarda ­ 4 marotoba, salqin tushgan vaqtida ­ 2 marotoba.
Xo‘jaliklarning oem­hashak bazasiga ko‘ra mollarni bo‘rdoqiga boqishda turli oziqlantirish tiplari qo‘llanilishi mumkin, masalan qoramollarni bo‘rdoqiga boqishda quyidagi oziqlantirish tiplari mavjud: silos, senaj, jom, barda, mezga, yaylov o‘tlari, idizmevali va boshqa oziqalar bilan bo‘rdoqiga boqish.