Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

Mumli qishki qovoq yoki xind qovog‘i.
 
Indoneziya, Filippin va Hindi-Xitoy 
orollaridan kelib chiqqan. Osiyo va Amerika tropiklarida ko‘p ekiladi. Yirik-yirik 
bo‘ladigan tukli cho‘zinchoq mevalar hosil qiladi, mevalari yetuklik davriga kelganda 
mum g‘ybop bilan qoplanib qoladi. Bu xildagi qovoqning qimmatligi shundaki, po‘sti 
qattiq va mum g‘ubor bilan qoplanadigan bo‘lgani uchun yaxshi saqlanadi. Mevalari 
sho‘rva va boshqa taomlar, shuningdek sukatlar tayyorlash uchun ishlatiladi. 
Ilonbodring 
Hindiston va Shri-Lanka orolida tarqalgan. Yosh mevalari 
yangiligicha va har xil taomlar tayyorlash uchun qaynatib pishirilgan holda ovqatga 
ishlatiladi. 
Malabar kovog‘i
 
Lotin Amerikasi va Janubiy Osiyo mamlakatlarida keng 
tarqalgan. Yosh mevalari ovqatga ishlatiladi. Ularni qaynatib, qovurib pishirgan holda 
iste’mol qilinadi. Murabbolar, sukatlar tayyorlashda ishlatiladi. Bulardan manzarali 
o‘simlik tariqasida ham foydalanish mumkin. 
Idishqovoq yoki lagenariya
 
Afrikadan chiqib kelgan, Afrika, Amerika, Janubiy-
Sharqiy Osiyoda keng tarqalgan. Avvallari bu o‘simlik Markaziy Osiyoda ham ko‘p 
joylarda ekilar edi, lekin hozir kam uchraydi. 

---

217 
Bu o‘simlik uzun poya chiqaradi va atrofdagi narsalarga chirmashib o‘sadi. 
Mevalari turli-tuman shaklda va har xil kattalikda bo‘lib, maydalari (100 sm
3
) dan 
tortib, ichiga chaqaloq sig‘adigan juda yiriklari ham uchraydi. Mevasi yetilish vaqtiga 
kelib, po‘sti yog‘ochlanadi, ichki qismi esa qurib qolib, kattakon bo‘shliq hosil qiladi. 
Yirik mevalaridan suv, moy, don solib qo‘yiladigan idishlar, zarb
 
berib chalinadigan 
musiqa asboblari tayyorlansa, mayda mevalaridan tamakidonlar, nosqovoqlar, 
qoshiqlar, kosachalar, bezaklar tayyorlanadi. Shakllanayotgan ko‘k va yosh mevalari 
xudi kabachki singari ovqatga ishlatiladi. Ishkomlarda o‘stiriladi yoki daraxt va 
ixotalarga chirmashtirib qo‘yiladi.