Ekish texnologiyasi.
Ekish poliz ekinlari yetishtirish texnologiyasining eng
muhim bo‘g‘inlaridan biri bo‘lib, maysalarning bir tekis unib chiqishini va
o‘simliklarning zarur qalinlikda bo‘lishini ta’minlab beradi va qator oralarini sifatli
ishlash hamda ekin parvarishiga tegishli barcha ishlarni yaxshi bajarish uchun zarur
sharoitlarni yaratadi.
Kichikroq maydondagi yerlarda va tegishli seyalkalar bo‘lmaganida poliz ekinlari
qo‘lda ekiladi. Ularni qo‘lda ekishda o‘simliklarni joylashtirish uchun tanlangan
sxemaga muvofiq keladigan masofalar oralab oldin traktor okuchnigi bilan eni 70-90
sm va chuqurligi 30-40 sm keladigan egatlar olinadi. Egatlar markazining o‘rtasidagi
masofa 70 yoki 90 sm li qator oralarining karrali sonini tashkil etadigan bo‘lishi kerak
(2,1-2,8 - 3,5 yoki 2,7 - 3, 6-4,1 m). Shunda ekinlar parvarishiga izlarining oralig‘i 1,4
va 1,8 m keladigan traktorlardan foydalanish mumkin bo‘ladi.
Egatlar olishdan ilgari dalani ba’zan 70 va 90 sm oralab mayda egatchalar olish
yo‘li bilan sug‘orish yo‘nalishiga ko‘ndalang qilib rejalab chiqiladi. Urug‘larni shu
tariqa rejalangan dalaga ekish qator oralariga beriladigan birinchi ishlovni ikki
yo‘nalishda o‘tkazishga imkon beradi.
Urug‘lar qo‘lda ekilganida ularni sug‘orish egatlarining ikkala tomonidan
ochilgan chuqurchalarga qadab, reja chizig‘i bo‘yicha joylashtiriladi. Dala
rejalanmagan bo‘lsa, urug‘ qadaladigan chuqurchalar bir-biridan 60-90 sm masofada
joylashtiriladi. Birinchi chopiqda tuproqni qisman ariqdan egatga ko‘chirib,
o‘simliklarni ariq tomonga engashtirib qo‘yiladi.
Poliz ekinlariga
mexanizmlar yordamida parvarish
qilib borish uchun urug‘larni
okuchnik-kultivator traktor bilan ochilgan sayozroq egatlarga ekish ancha qulaydir.
Keyingi chopiq paytida egatlar orasidagi ko‘tarilma yo‘qolib ketadi, uning o‘rniga esa
2 tomoniga ekin ekilgan egat hosil bo‘ladi.
O‘zbekistonnning sug‘oriladigan dehqonchilik sharoitlarida poliz ekinlarini
mexanizmlar yordamida ekish uchun SBU-2-4A markali maxsus seyalkadan
foydalaniladi. Poliz ekinlarini ekishga mo‘ljallangan shu seyalka mayda urug‘li,
o‘rtacha urug‘li va yirik urug‘li tarvuz navlarini uyali qilib, qovoq va qovun
urug‘larini farqi 10 foizdan oshmaydigan 35 cm 70, 90, 110, 140, 180, 210 sm li
qatorlar oralab ekishni ta’minlab beradi. Har bir uyaga 4-5 donadan tarvuz va qovun
urug‘i va 3-4 donadan qovoq urug‘i ekiladi, ekish aniqligi 80 foiz bo‘ladi. Poliz
ekinlari urug‘larini ekish apparatlari, qayta uskunalangan chigit seyalkalarida aniq
uyali qilib ekishni ta’minlash uchun qovun va tarvuz urug‘larining katta-kichikligini
hisobga olib, ularga maxsus disklar o‘rnatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |