Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

texnologiyasi 
Reja: 
 
1.
Ahamiyati, kelib chiqishi, tarqalishi, hosildorligi. 
2.
Kartoshkaning aynishi haqida tushuncha. Unga qarshi kurash choralari va 
virussiz urug’chilik. 
3. Kartoshka hosilini yig’ish va saqlash usullari. 
 
 
 
. 
 
1.Ahamiyati, kelib chiqishi, tarqalishi, hosildorligi 
Kartoshka – oziq ovqat, yem-xashak va texnik ahamiyatga ega universal ekindir. 
U dunyo dehqonchiligida maydoni bo’yicha bug’doy, sholi, makkajo’xoridan keyingi 
o’rinda, ahamiyati jihatdan esa ikkinchi o’rinda turadi. SHuning uchun haqli ravishda 
ikkinchi non deb yuritiladi. Tuganak biokimyoviy tarkibi 75% suv va 25% quruq 
moddadan iborat. Quruq moddaning 70—80 % i kraxmal bo’lib, tuganakda uning 
Tayanch iboralar:
 
Tuganak, kraxmal, poya, palak, stolon, virusli va 
ekologik aynish, termoterapiya, apikal to’qima yoki uchki merisistema usuli, 
mikrotuzlar, o’stiruvchi stimulyatorlar, tiomochevina, radonli kaliy, 
gibberilin, geteroauksin, TMTD, fungitsidlar, urug’ni ekishga tayyorlash, 
nishlatish, usimtalarni sindirish, kolorada qo’ng’iziga qarshi kurash, ikki 
hosilli ekin.

---

118 
miqdori 13—20%, oqsil 2—3%, kletchatka 1%, moy 0,2—0,3%, shakar 1%, kul 
0,8—1,0% ni tashkil etadi. 
Bundan tashqari u vitaminlar (S, V
1
—V
3
, RR, K va karotinoidlar) hamda mineral 
tuzlar, elementlar manbaidir. Ayniqsa, yosh pishmagan tuganaklar S vitamini yoki 
askorbin kislotasini 40 mg% gacha saqlaydi. Tuganaklar pishganda va saqlash 
mobaynida S vitaminning miqdori kamayib boradi. 
Yosh o’sayotgan odam organizmi suyak va muskullarining mustahkam va 
baquvvat bo’lishida tuganak tarkibidagi mineral elementlar (kalg’tsiy, temir, yod, 
oltingugurt, fosfor, kaliy kabilar) muhim o’rin tutadi. Kartoshka oqsili tarkibida 
almashinmaydigan aminokislotalar (lizin, leytsin, valin, tirozin, izoleytsin, metionin, 
triptofan kabilarni) ko’p saqlaydi va o’zining biologik ahamiyati bo’yicha boshqa 
ekinlar oqsilidan yuqori turadi. 
O’zbekistonda kartoshka asosan oziq-ovqat maqsadida ishlatiladi. Faqat, notovar 
mayda, sifatsiz tuganaklar hosili mollarga beriladi.