Toshkent davlat agrar universiteti nukus filiali

Rejaning mazmuni qismida
xo‘jalik ishlab chiqarishi mumkin bo‘lgan mahsulotlarning ichki va tashqi
raqobatchilar mahsulotlaridan farqlari, afzalliklari (sifati, bahosi, xarajati va boshqa), tovarlarining belgilari,
ularni sotish bo‘yicha mavjud bo‘lgan litsenziyalari hamda mahsulotlarni eksport qilish imkoniyatlari
bo‘yicha ma'lumotlar to‘liq keltirilishi lozim. Masalan, xo‘jalik paxtaning ma'lum bir navini yetishtirish
bilan shug‘ullansa, uni yuqoridagi ko‘rsatkichlar bo‘yicha boshqa navlar bilan bir jadvalda taqqoslab berish
kerak. Shunda ularning farqlari, afzalliklari yakkol ko‘rinadi. Shu qismda ishlab chiqarishning qanday
joylashganligi, mahsulotlarni sotishga chiqarish imkoniyatlari to‘grisidagi ma'lumotlar keltirilishi kerak.
Masalan, paxta qaerda yetishtiriladi va u qaerda qayta ishlanadi, ya'ni tolaga aylantiriladi. U joyning temir
yo‘l, avtomobil yo‘li, havo hamda suv yo‘liga yaqin-uzoqligi, qulayligi ko‘rsatilishi zarur. Shuningdek,
ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning chakana va ulgurji savdo maskanlariga yaqinligi ham ko‘rsatilishi
kerak. Rejaning shu qismida xo‘jalikni kelajakda rivojlantirish uchun talab etiladigan kapital qo‘yilmalar va
shular evaziga barpo etiladigan barcha turdagi ob'ektlar, ularning afzalligi va samaradorligini ifodalovchi
ma'lumotlar ham keltirilishi lozim. Nihoyat, bu qismda rejaning bajarilishini ta'minlovchi asosiy omillar,
yo‘llar ko‘rsatiladi.
Ishlab chikarish rejasi qismida
mahsulot ishlab chiqarish, xizmat ko‘rsatish bilan bog‘liq bo‘lgan, turli
xildagi tadbirlar rejalashtirilgan bo‘lishi kerak. Mahsulot ishlab chiqarishning texnologik jarayonlari
bo‘yicha sarflanishi mumkin bo‘lgan mehnat, material hamda mablag‘ xarajatlari (miqdori, summasi)
ko‘rsatilishi lozim. Hisob-kitoblar natijasida xo‘jalik qancha mahsulot ishlab chiqarishi va unga qancha
mehnat, material va mablag‘ sarflanishi aniqlanadi. Bu qismda ishlab chiqarishni takomillashtirish bilan
bog‘liq bo‘lgan masalalar ham rejalashtiriladi. Masalan yangi texnika, texnologiya yoki kichik korxonalarni
ishlatish bilan bog‘liq bo‘lgan barcha xarajatlar hisob-kitoblar asosida ko‘rsatilishi lozim. Tadbiqorlar shu
qismni tuzishda texnologik jarayonlarini bajarish uchun belgilangan normativlarni, chunonchi, ekinlarni
ekishda urug‘, yoqilg‘ilarni, o‘g‘itlarni sarflash, mehnat sarfi me'yorlarini, shuningdek barcha
materiallarning baholarini va boshqalarni bilishlari lozim.