-
rejalashtirilayotgan korxonaning mulk shakli hamda huquqiy statusi qanday (xususiy korxona,
hissadorlik jamiyati, fermer xo‘jaligi, ijara korxonasi, ko‘shma korxona va hokazolar);
-
korxonaga yordamlashuvchi investor qanday huquqlarga ega bo‘ladi (boshqarishda qatnashishi,
aksiyalar paketidagi hissasi va hokazolar);
-
rejalashtirilayotgan korxonaning homiylari yoki investor- lari kimlar (davlat tashkilotlari, bank,
fermer xo‘jaligi, xususiy korxona va boshqalar);
-
mavjud homiylar yoki investorlar uchun qanday huquqlar berilgan (boshqarish, moliyaviy nazorat);
-
ushbu mulk shaklidagi korxona qanday yuridik huquqlarga ega (korxonaning
huquqiy statusini
tartibga soladigan qonun nor- malarini qisqacha yoriting), potensial investor, unga beriladigan huquqlarga
ega bo‘lishi uchun, qanday yuridik holatlarni amalga oshirish kerak (birgalikda egalik qilish, homiy,
hissador) va bu esa mahalliy hamda joydagi qonunlar bo‘yicha qanday huquqiy ja- vobgarlikka olib keladi.
9. Moliyaviy reja:
-
korxonani tashkil etish uchun qancha miqdordagi umumiy investsiya
hajmi kerak;
-
moliyalashtirish manbalari qanday (aksiyalar sotish, qimmatbaho qog‘ozlar chiqarish, bank kreditini
olish, korxonani tashkil etayotganlarning o‘z mablagi);
-
moliyalashtirish manbalari va valyuta turlari bo‘yicha tar- kibi qanday bo‘lishi kerak (agarda xorijiy
valyutalarda investi- siyalar rejalashtirilayotgan bo‘lsa, u xolda qaysi ayriboshlash kurslarida
ularni jalb
etishmoqchi);
-
uzoq muddatli investitsiyalarga va aylanma vositalarga bo‘lgan ehtiyojlarni qondirish uchun qanday
shartlar asosida moliya mablag‘lari jalb etiladi.
10. Loyihaning rentabelligi (foydaliligi):
-korxonani tashkil etish bo‘yicha investitsiya xarajatlarining
umumiy hajmi hamda mahsulot birligiga to‘g‘ri kelishi qanday (asosiy va aylanma vositalarga,
infrastrukturaga va xokazolar uchun investitsiyalar);
-
rejalashtirilayotgan
korxonani ishlatish, mahsulotini coram yoki xizmatni tashkil etish qanchaga
tushadi;
-
maxsulotni sotishdan yoki xizmatdan keladigan umumiy daromadlar hajmi qancha bo‘lishi mumkin;
-
rejalashtirilayotgan korxona qanday turdagi soliqlarni to‘lashi kerak;
-
ijaraga olingan mablaglarni qaysi muddatlarda va qanday hajmlarda qaytarish rejalashtirilayapti;
-
rejalashtirilayotgan korxonaning umumiy foyda hajmi va normasi qancha bo‘lishi mumkin.
Yuqorida keltirilgan biznes-rejaning bo‘limlaridan tashqari, yana qo‘shimcha ravishda quyidagi
axborotlarni keltirish mumkin, ya'ni moliyaviy mablag‘lar hamda
majburiyatlar, foyda va zararlar hisoboti,
moddalari bo‘yicha xarajatlar va hokazolar.
Xulosa qilib aytganda, muvaffaqiyatli tuzilgan biznes-reja korxonaning holatini chuqur tahlil qiladi
hamda uning kelajakdagi rivojlanishiga xolisona va ob'ektiv baho beradi.
Biznes-reja muhim hujjat hisoblanadi. Shuning uchun ham uni begona odamlarga hamda korxona
boshqaruviga aloqador bo‘lmagan shaxslarga berish taqiqlanadi.
Biznes rejani tayyorlash
Tadbirkorlik bilan shugullanuvchi xo‘jalik, yuridik shaxs maqomiga ega bo‘lganidan so‘ng samarali
faoliyat yuritish maqsadida o‘z biznes rejasini tuzishi zarur. Biznes reja avvaldan faoliyat ko‘rsatayotgan
hamda yangidan tashkil etilayotgan xo‘jaliklarniig hammasida tuziladi. U xo‘jalikning
bir yillik faoliyati
bo‘yicha yoki ayrim yo‘nalishlari bo‘yicha alohida tuzilishi mumkin.
Biznes rejaning asosiy maqsadi xo‘jalikdagi barcha vositalardan oqilona foydalanish natijasida uning
rivojlanishini hamda samaradorligini ta'minlashdir.
Maqsadni hal etish uchun rejada ichki va tashqi talablarni e'tiborga olgan holda qanday mahsulot ishlab
chiqarish hamda xizmatlarni bajarish kerakligini aniqlab olish tadbirlari tuziladi:
-
qancha mehnat, mablag va boshqa vositalar talab etilishini rejalashtirish, ularni
olish manbalari va
yo‘llari;
-
mavjud bo‘lgan barcha vositalardan to‘la va samarali foydalanish tadbirlari;
-
ishlab chiqariladigan mahsulotlarni qaerda, kimlarga, qachon va qanday tartibda
sotish va taqsimlash
tadbirlari;
-
amalga oshiriladigan barcha xarajatlar (yo‘nalishlari bo‘yicha), mahsulot sotishdan, xizmat
ko‘rsatishdan olinadigan pul daromadlarini, foydalarni, ularning taqsimlanishini aniq, ifodalovchi hisob -
kitoblar bo‘lishi kerak.
Biznes reja oldiga qo‘yilgan talabdan kelib chiqqan holda, uning tarkibi yukorida qayd etilgan 9
qismdan tashkil topgan bo‘lishi maqsadga muvofikdir:
Do'stlaringiz bilan baham: 
