Toshkent davlat agrar universiteti agrologistika va biznes fakulteti

Pul tushumlari
Pul to‘lovlari
Olingan foizlar va dividendlar	To‘langan foizlar va to‘langan dividendlar
Aksiyalarni chiqarishdan yoki xususiy kapital bilan bog‘liq bo‘lgan boshqa instrumentlardan kelgan pul tushumlar	Aksiyalarni chiqarishdan yoki xususiy kapital bilan bog‘liq bo‘lgan boshqa instrumentlardan kelgan pul tushumlar
Uzoq va qisqa muddatli qarzlarning olinishi	Uzoq va qisqa muddatli kredit va qarzlarning to‘lanishi
Moliyaviy faoliyatning boshqa pul tushumlari	Moliyaviy faoliyatning boshqa pul to‘lovlari

Soliqqa tortish – xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan to‘langan foyda solig‘i va boshqa soliqlar hamda majburiy to‘lovlar summasining chiqib ketishi natijasida yuzaga keladi (6-jadval).

6-jadval
Soliqqa tortish bo‘yicha pul mablag‘larining harakati

Pul tushumlari	Pul to‘lovlari
Ortiqcha to‘langan foyda solig‘i bo‘yicha pul tushumlari	To‘langan foyda solig‘i
Ortiqcha to‘langan boshqa soliqlar bo‘yicha pul tushumlari	To‘langan boshqa soliqlar
Ortiqcha to‘langan majburiy to‘lovlar bo‘yicha pul tushumlari	To‘langan majburiy to‘lovlar

Mazkur faoliyat turlari bo‘yicha xo‘jalik yurituvchi subyektlarda pul mablag‘lari oqimini tahlil qilish uchun quyidagi 7-jadval ma’lumotlarini o‘rganishimiz lozim bo‘ladi.
7-jadval ma’lumotlari asosida “Sharq” fermer xo‘jaligida investitsiya faoliyati, moliyaviy faoliyat va soliqqa tortish faoliyatlaridan ko‘rilgan pul mablag‘larining harakatiga baho berishimiz mumkin bo‘ladi. Bizga ma’lumki, har bir xo‘jalik yurituvchi subyektda pul mablag‘lari harakatining asosiy qismi, ya’ni 90-95 foizi asosiy xo‘jalik jarayonlariga to‘g‘ri keladi. Shu sababli ham 7-jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, fermer xo‘jaligining mazkur faoliyat turlari bo‘yicha pul mablag‘larining jami kirimi 4630 ming so‘mni tashkil etgan xolos.
Mazkur faoliyatlardan ko‘rilgan jami pul mablag‘larining chiqimi esa 19500 ming so‘mni tashkil etgan bo‘lib, uning ulushi to‘langan soliqlar hissasiga to‘g‘ri kelmoqda. Shuningdek, fermer xo‘jaligida investitsiya faoliyati, moliyaviy faoliyat va soliqqa tortish faoliyatlaridan sof pul oqimi 29648 ming so‘mni tashkil qilgan. Ya’ni, ushbu faoliyat natijalaridan so‘ng fermer xo‘jaligida sof pul mablag‘larining kirimi birmuncha kamayganligini kuzatishimiz mumkin.
Bundan ko‘rinadiki, fermer xo‘jaligida mazkur faoliyatlar natijasida asosan pul mablag‘larining kirimiga qaraganda pul mablag‘larining chiqimining hissasi yuqori bo‘lgan. Albatta bunday natijalarni fermer xo‘jaligi uchun ijobiy holat sifatida baholab bo‘lmaydi.

7-jadval