Toshkent davlat agrar universiteti agrologistika va biznes fakulteti

Investitsiya faoliyati, moliyaviy faoliyat va soliqqa tortish faoliyatlaridagi pul oqimining tahlili

		Kirim		Chiqim
Ko‘rsatkichlar	Satr	Summa, ming so‘m	Salmog‘i,%	Summa, ming so‘m	Salmog‘i,%
1. Operatsion faoliyat bo‘yicha pul mabalag‘larining sof holati	050	44518	-	-	-
2. Asosiy vositalar va nomoddiy aktivlarni sotib olish va sotish	060-070	4630	100	-	-
3. Olingan va to‘langan foizlar	110	-	-	-	-
4. Olingan va to‘langan dividendlar	120	-	-	-	-
5. Investitsiya faoliyati va moliyaviy faoliyatning boshqa jarayonlaridagi pul mablag‘larining harakati	080-090. 130-170	-	-	-	-
6. Jami to‘langan soliqlar	190-200	-	-	19500	100
Jami	-	4630	100	19500	100
Investitsiya faoliyati, moliyaviy faoliyat va soliq solishdan so‘ng sof pul oqimining natijasi	-	29648	-	-	-

Xorijiy valyutadagi pul mablag‘lari oqimining tahlili.
Xo‘jalik yurituvchi subyektlar tomonidan hisobot davrida xorijiy valyuta ishtirokida operatsiyalar sodir bo‘lgan bo‘lsa, O‘zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligining 2002-yil 27-dekabrdagi 140-sonli buyrug‘iga asosan tasdiqlangan “Pul oqimi to‘g‘risidagi hisobot”ga ilova qilinib, “Valyuta mablag‘lari harakati to‘g‘risidagi ma’lumotnoma” ham taqdim etiladi.
Xorijiy valyutadagi pul mablag‘lari oqimi tahlil qilib o‘rganilar ekan, birinchi navbatta xo‘jalik yurituvchi subyektning mavjud bo‘lgan valyuta mablag‘larining yil boshiga qoldig‘iga jami valyuta tushumlarini qo‘shish va
jami sarflangan valyuta mablag‘lari ayirish orqali hisobot davri oxiridagi valyuta qoldig‘iga tengligi tekshiriladi. Pul mablag‘larining yil boshiga va yil oxiriga qoldiqlari “Buxgalteriya balansi”ning 320-satrida ko‘rsatilgan pul mablag‘lari summasiga ham o‘zaro muvofiqligini o‘rganiladi. Shundan so‘ng, xorijiy valyuta mablag‘lari qaysi manbalar hisobiga kelib tushganligi va qanday maqsadlarda sarflanganligiga baho beriladi. Tahlil yakunida xorijiy valyuta bo‘yicha sof pul mablag‘lari hajmini oshrish imkoniyatlari ko‘rsatib beriladi.
Shuni ta’kidlab o‘tish kerakki, 9 – sonli “Pul oqimi to‘g‘risidagi hisobot” nomli BHMSda belgilangan qoidalarga muvofiq xorijiy valyutadagi operatsiyalardan pul oqimlari O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki
tomonidan operatsiya amalga oshirilgan kun uchun belgilab qo‘yilgan almashtirish qiymatidan foydalanib, O‘zbekiston Respublikasi valyutasida aks ettiriladi.
Xorijiy sho‘ba jamiyatining pul oqimi O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilangan pul oqimi kelib chiqqan vaqtdagi almashtirish kursi bo‘yicha qayta hisoblanishi kerak.
Xorijiy valyutaning almashtirish kursi o‘zgarishidan kelib chiqadigan amalga oshirilmagan daromad va zarar pul mablag‘i harakati hisoblanmaydi. Biroq almashtirish kursi stavkalari o‘zgarishning xorijiy valyutada saqlanayotgan yoki to‘lanishi lozim bo‘lgan pul mablag‘iga yoki ularning ekvivalentlariga ta’siri pul mablag‘lari harakatini hisobot davri boshlanishi va oxirida bir-biriga muvofiqlashtirish uchun pul oqimi to‘g‘risidagi hisobotda aks ettiriladi. Bu miqdor operatsiya, investitsiya va moliya faoliyati natijasida vujudga keladigan pul oqimidan alohida ko‘rsatiladi va agar pul mablag‘larining bu harakati hisobot davrining oxiridagi pul almashtirish kursida aks etadigan bo‘lsa, tafovutga qo‘shiladi.