Toshkent davlat agrar umversiteti qalandarov muxitdin maxmudovich

3.4-rasm. Asfalt-betonli bog‘-park yo‘llari.
Asfalt-betonli yuzadan iborat bo‘lgan yo‘llar texnika vosi- 
talari, velosipedlar va rolik-konkalarda yurishga rejalashtirilgan 
bo‘ladi. Birinchi marotaba 6t va ikkinchi marotaba lOt li 
katkalar yordamida yo‘lni tashkil etadigan mahsulotlar qotirilib 
presslanadi.
Har xil materiallardan tayyorlangan to‘rtburchakli, munta­
zam ko‘pburchakli, dumaloq plitalardan iborat yo‘llar ham 
barpo qilinadi. Plitkalar o ‘lchami 25x25sm dan 90x90sm gacha 
bo'ladi. Betonli plitkalar qalinligi 6x6 sm va maxsus GOST 
asosida esa 20x20sm va qalinligi 3,5-5sm gacha boMadi. Shu-
33

---

ningdek, bog‘larda, sayilgohlarda keramik plitka-bruschatkalar 
(o‘lchami 20x20sm, qalinligi l,5sm) dan ham foydalaniladi.
Barpo etilgan ushbu yo‘l va maydonchalar o‘z vaqtida nazo- 
rat qilinadi. Har yili qisman pardozlash ishlari olib boriladi. 
Mukammal pardozlashga har 10 yilda, favqulodda vaziyatlarda 
esa 5 yilda ruxsat beriladi.
34

---

IV bob. Yashil qurilish kompozitsiyasining asosiy
tamoyillari
Biror-bir hududni ko‘kalamzorlashtirish jarayonida uning 
yer maydonlarini nafis landshaft ko‘rinishidagi san’at darajasiga 
olib kelish zarur bo'ladi. Buning uchun yashil hududlar barpo 
qilishning umumiy tamoyillarini bilish kerak. Bu tamoyillar, o‘z 
navbatida, yer maydonlari qanday tartibdagi, ya’ni uslubdagi 
rejalashtirishga ega bo‘lishi kerak, o‘simlik dunyosining turlari 
bo‘yicha joylashishi, ularda gullar to‘lqinning namoyon bo‘lishi, 
inson nigohida jonli va jonsiz predmetlaming tovlanib 
ko'rinishi, yashil hududlar kompozitsiyasi markazi, ulaming 
o'zaro nisbati va masshtabi, soya va yorug‘likning o‘zaro 
nisbati, shuningdek, o‘simlik dunyosi gullash davrining 
davomiyligi, yaproq va nina bargli daraxtlar, butasimon 
o'simliklaming nafis ko‘rinishdagi kompozitsiya hosil qilishi, 
o'tsimon o‘simliklar va gullar kompozitsiyasi, maysazorlar 
kompozitsiyasi, arxitektura binolari va inshootlaming o‘zaro 
uyg‘unlashgan kompozitsiyasidan iborat boladi.