Diskret elementar hodisalar fazosi – bu chekli yoki sanoqli elementar hodisalardan iborat to‘plam, ya’ni Ω = {ω1 2 , , ..., ω ωn}, Ω = {ω1 2 , , ..., ,... ω ωn } . Oldingi paragrafda ko‘rib o‘tilgan 1-5 misollarda elementar hodisalar fazosi Ω chekli bo‘lib, 2, 6, 4, 36 va 2n elementdan iborat edi. Endi tajriba natijasida ro‘y beradigan elementar hodisalar soni sanoqli bo‘lgan hol uchun misollarni ko‘ramiz. 1) Тajriba telefon stansiyasiga tushgan “chaqiriqlarni” o‘rganishdan iborat bo‘lsin. Bu yerda “telefon stansiyasi”, “chaqiriq” so‘zlarini keng ma’noda tushunish mumkin. Masalan, abonentni telefon stansiyaga ulash, savdo magaziniga xaridorlar murojaati, elektron hisoblash mashinasining biror bloki orqali o‘tadigan informatsion signallar, registratsiya qilingan kosmik zarrachalar va hakozolar. Agar bir vaqt birligi (sekund, minut, soat, yil) davomida tushadigan “chaqiriqlar” soni bilan qiziqsak, bu tajriba uchun elementar hodisalar fazosi - Diskret elementar hodisalar fazosi – bu chekli yoki sanoqli elementar hodisalardan iborat to‘plam, ya’ni Ω = {ω1 2 , , ..., ω ωn}, Ω = {ω1 2 , , ..., ,... ω ωn } . Oldingi paragrafda ko‘rib o‘tilgan 1-5 misollarda elementar hodisalar fazosi Ω chekli bo‘lib, 2, 6, 4, 36 va 2n elementdan iborat edi. Endi tajriba natijasida ro‘y beradigan elementar hodisalar soni sanoqli bo‘lgan hol uchun misollarni ko‘ramiz. 1) Тajriba telefon stansiyasiga tushgan “chaqiriqlarni” o‘rganishdan iborat bo‘lsin. Bu yerda “telefon stansiyasi”, “chaqiriq” so‘zlarini keng ma’noda tushunish mumkin. Masalan, abonentni telefon stansiyaga ulash, savdo magaziniga xaridorlar murojaati, elektron hisoblash mashinasining biror bloki orqali o‘tadigan informatsion signallar, registratsiya qilingan kosmik zarrachalar va hakozolar. Agar bir vaqt birligi (sekund, minut, soat, yil) davomida tushadigan “chaqiriqlar” soni bilan qiziqsak, bu tajriba uchun elementar hodisalar fazosi
1-ta’rif. Agar Ω to‘plamda aniqlangan ( ) P ω funksiya uchun quyidagi shartlar bajarilsa: 0 ( ) 1, ≤ P ω ≤ P() 1 ω ω ∈Ω ∑ = , u ehtimolliklar taqsimoti deyiladi. Iхtiyoriy A hodisaning ( ) A ⊂ Ω hodisa ehtimolligi deb quyidagi songa aytiladi: ( ) ( ) А PA P ω ω ∈ = ∑ . Masalan, tajriba simmetrik tangani bir marta tashlashdan iborat bo‘lsin. Bu holda elementar hodisalar 1 ω ={ } G – gerb tushish hodisasi; 2 ω ={ }R – raqam tushish hodisasi. Ularning ehtimolliklari quyidagiga teng: 1 2 1 1 () ; () 2 2 P P ω ω = = . Amalga oshishi bir хil imkoniyatli bo‘lgan hodisalar teng imkoniyatli hodisalar deyiladi. - 1-ta’rif. Agar Ω to‘plamda aniqlangan ( ) P ω funksiya uchun quyidagi shartlar bajarilsa: 0 ( ) 1, ≤ P ω ≤ P() 1 ω ω ∈Ω ∑ = , u ehtimolliklar taqsimoti deyiladi. Iхtiyoriy A hodisaning ( ) A ⊂ Ω hodisa ehtimolligi deb quyidagi songa aytiladi: ( ) ( ) А PA P ω ω ∈ = ∑ . Masalan, tajriba simmetrik tangani bir marta tashlashdan iborat bo‘lsin. Bu holda elementar hodisalar 1 ω ={ } G – gerb tushish hodisasi; 2 ω ={ }R – raqam tushish hodisasi. Ularning ehtimolliklari quyidagiga teng: 1 2 1 1 () ; () 2 2 P P ω ω = = . Amalga oshishi bir хil imkoniyatli bo‘lgan hodisalar teng imkoniyatli hodisalar deyiladi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: - FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
- EHTIMOLLAR NAZARIYASI Q.FARMONOV, R.M TURGUNBAYEV, L.D. SHARIPOVA, N.T. PARPIYEVA
- VIKIPEDIYA
Do'stlaringiz bilan baham: |