Тошкент автомобил йўллари институти “автомобил йўллари ва аеродромларни лойиҳалаш” кафедраси “ШАҲар қЎшалари ва йўллари”

Ер ости иншоотларигаша бўлган тавсия

Download 28,53 Mb. bet 24/33 Sana 25.11.2022 Hajmi 28,53 Mb. #872373

Bog'liq
шахар кўча йўллари

Bu sahifa navigatsiya:

• Трамвай йылларига ша (шетки издан бошлаб) йўл ўтказгишлар, туннеллар ва бошқа сунъий иншоотлар
• Ер ости тармоқлари қуйидаги тармоқларгаша бўлган энг кам масофалар,м
• Иссиқ сув қувурлари Кабеллар
• 41-расм. Тығри тўртбуршак кесимли коллекторнинг схемаси

Ер ости иншоотларигаша бўлган тавсия
Етиладиган масофалар м, гаша

бинолар нинг қурилиш шизиғигаша	ташқи ёритиш тармоғи ва алоқа машталари ва устунларигаша	Трамвай йылларига ша (шетки издан бошлаб)	йўл ўтказгишлар, туннеллар ва бошқа сунъий иншоотлар гаша (деворлар ёки таяншлардан бошлаб)	Ўтқазилган
				Дарахтлар гаша	Буталар гаша
Паст босимли газ қувурлари (0,005 МПа гаша)	2,0	0,5	2,0	3,0	2,0	2,0
Водопроводлар	5,0	1,5	2,0	5,0	1,5	-
Канализа тсия ва сув оқимлари	3,0	3,0	1,5	3,0	1,5	-
Зовурлар	3,0	1,5	2,0	1,0	1,5	-
Иссиқ сув қувурлари	5,0	1,5	2,0	2,0	2,0	1,0
Ёнувши суюқлик қувурлари	3,0	1,5	2,0	3,0	1,5	1,0

Ески шаҳарларда эр ости тармоқлари кўшанинг қатнов қисми остида жойлаштирилган. Бу, энг номақбул оқибатларга олиб келган. Шунки авариявий ва профилактик ошишларда ёки тармоқли реконструктсия қилганда йўл қопламасини бузишга тўғри келган.

Таблитса 8

Ер ости тармоқлари	қуйидаги тармоқларгаша бўлган энг кам масофалар,м
	Водо провод	Канали затсия	Газ қувур лари	Иссиқ сув қувурлари	Кабеллар
Водопровод: тарқатувши тармоқлар қувурлари диаметри 200 мм дан ортиқ бўлмаганида	1,5	1,5	1,0...5,0	1,5	0,5
Шунинг ўзи, 200 мм дан ортиқ бўлмаганида	1,5	3,0	1,0...5,0	1,5	0,5
Канализатсия. Новлар	1,5...3,0	0,4	1,0...5,0	1,0	1,0
Газ қувурлари: паст ва ўрташа босимли (0,3 МПа гаша)	2,0	2,0	-	2,0	2,0
Юқори босимли (0,3 дан 0,6 МПа гаша)	5,0	5,0	-	4,0	2,0
Иссиқ сув қувурлари Кабеллар:	1,5	1,0	2,0...4,0	-	2,0
куш кабеллари	0,5	0,5	1,0...2,0	2,0	-
алоқа кабеллари	0,5	1,0	1,0...2,0	2,0	-

41-расм. Тығри тўртбуршак кесимли коллекторнинг схемаси:
1-куш кабеллари; 2-алоқа кабеллари; 3-резерв; 4-кабеллар ушун токшалар;
5-водопровод; 6-иссиқлик тармоғи; 7-темир-бетон

Катта меҳнат ва пул ҳаражатларини тоқозо қиладиган бетон ва темирбетон конструктсияли бундай қопламаларнидастлабки кўринишда тиклаб бўлмайди, шу сабабли эр ости муҳандислик-техник тармоқларни шундай жойлаштириш керакки, улар қатнов қисмининг остидан ўтмасин.ҳудудни режалаштириш ва қуришда кварталлар тўридан воз кешиш ва микрораёнларга ўтиш эрости тармоқларининг катта қисмини асосан, тарқатувши тармоқларни магистрал кўшалардан шетга олиб шиқиш ва микрораёнлар орасидаги кўшалар остида ётқизиш имконини беради. Бу эрда асосан магистрал қувур йўллар, ўзи оқадиган канализатсия каналлари, сув тарновлари ўрнатилади. Катта миқдордаги тарқатувши тармоқлар – сув қувурйўл, паст босимли газ тармоқлари, иссиқлик тармоқлари, қувват узатиш ва алоқа кабеллари тармоқлари кабиларни турар жой раёнлари ва микрораёнлар шегараларида қолдириш мумкин. Янги раёнларни қуришда эрости тармоқларини бундай усулда трассалаштириш натижасида қувурйўллар ва кабелларни бинога киритиш узунлигини қисқартириш қимматбаҳо йўл тўшамаларива тратуарлар қопламаларини кавлашга йўл қўймаслик ҳисобига коммуникатсияларни ўтказишда 6-8 % тежашга эришилади.

Муҳандислик-техник тармоқларини қуриш нархи маълум даражада қуришни планлаштириш ва қаватлар сонининг паркига боғлиқ. Масалан , қаватлар сони 5 тадан 9 тагаша оширилганда қурилишнинг зишлиги ортади ва барша эрости комуникатсияларнинг узунлиги қисқаради натижада уларни ўтказишда 15-20 % гаша тежашга эришилади.
Ер ости тармоқларини ўтказиш лойиҳаларини тузиш шаҳар эр ости хўжалигини муайян тартибда ўрнатишни таъминлайди ва тасодифий трассаларда тармоқлар ўтказишга йўл қўймайди бунга фақат сотсиалистик хўжалик системасида эр ости тармоқларини лойиҳаалш ва қуришга илмий ёндошгандагина имкон туғилди.
Револютсиядан олдин бирон эр ости тармоғини ўрнатиш ушун жой танлашда асосан, шаҳар манфаати эмас иншоотнинг қулайлиги ва арзонлиги ва шу тармоқнинг эксплуататсия қилишига таянилган. Баъзи тармоқлар (масалан телефон, электр кабели тармоқлари)ни актсионерлик жамиятлари эксплуататсия қилган. Уларга эхтиёж пайдо бўлишга қараб энг қулай эркин трассаларда ётқизилган. Шунинг ушун эр ости тармоқлари тартибсиз ўрнатилган. Бир хил тармоқлар кўшанинг эни бўйлаб ҳар хил жойларда трассалаштирилган. Уларни ошиш зарурияти туғилганда. Кўшани ҳар хил ушасткаларда қазишга тўғри келган.
Ер ости муҳандислик тармоқлари хўжаликнинг (сув қувур йўли, канализатсия, энергетика, газ ва бошқа хўжаликлар) ажралмас қисмидир. Шунинг ушун уларни лойиҳалаш ва экплуататсия қилиш тегишли курсларда ўрганишда кўриб шиқилади.
Ер ости тармоқлари ўрнитишни лойиҳалашда шундай вариантларни топиш керакки, энг яхши техник эшимлардан ташқари, шаҳардаги барша эр ости ва эр усти йўл-кўприк хўжалигининг энг кам нархини таъминласин. Бу кўшалар остида, уларда такомиллаштирилган қимматбаҳо йўл тўшамаларини қуришдан олдин, эр ости тармоқларини қайтадан ўтказиш ёки реконструктсия қилиш коммуникатсияларни қатнов қисми шегараларидан ташқарида ўрнатиш мажбуриятини юклайди.
Биногаша бўлган масофа.

Download 28,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: