Toshkent arxitektura qurilish

Jadal yomg‘ir suvlari – bu qisqa vaqt davomida yog‗adigan yomg‗ir suvlaridir. Undagi yomg‗ir suvining qatlam bo‗yicha hajmiy miqdori quyidagicha aniqlanadi:

h
qatlam sifatida ^{i =} _t
mm/min (3.1)

hajmi sifatida

_{q =} i •10000 •1000
1000 • 60


= 166,7i

a/s 1 ga, (3.2)

bu yerda, i – yomg‗irning qatlam bo‗yicha jadalligi, mm/daq; q – hajm bo‗yicha jadalligi, l/s 1 ga; h – yoqqan yomg‗ir qatlamining qalinligi, mm; t – yomg‗ir yog‗ish muddati (davomi), daq; 166,7 – qatlamdan hajmga o‗tkazuvchi modul.

10000 – dagi maydonni m² ga aylantirilgan yuzasi. 1000 – 1 m³ ning litrga aylantirilgan hajmi.
1000 – 1 metrning mm ga aylantirilgan miqdori.
Yomg‗ir yog‗ish davri yomg‗ir o‗lchagich asbobi yordamida, yomg‗ir yog‗ish davomida soat yoki daqiqalarda aniqlanadi.
Qor-yomg‗ir suvlarining shahar hududida me‘yoridan ziyod paydo bo‗lishi, ularni shahar tashqarisiga olib chiqish muammosini to‗g‗diradi. Bunday tadbirlarni olib borishda shahar hududini vertikal rejalashtirish loyihasini to‗g‗ri amalga oshirish yaxshi samara beradi.
Shahar hududida muhandislik tayyorgarligini olib borish uchun qor- yomg‗ir suvlarining nishablik bo‗yicha oqishiga asosiy e‘tibor beriladi. Chunki, u qiyaliklarni va tog‗ yon bag‗irlaridagi tuproqni yuvishi, yemirishi, jarliklar hosil qilishi va zaminda ko‗chkilarni paydo qilishi mumkin.
Qor-yomg‗ir suvlarini shahar hududidan tashqariga oqizishning hisobiga uning ma‘lum qismini zaminga singishini inobatga olsak, oqova suvlar miqdori kamayadi. Natijada yer ostida joylashgan barcha muhandislik tarmoqlarining ishonchlilik darajasi pasayib ketadi.
Suv oqizish murakkab bo‗lgan hududlarda botqoqliklarning paydo bo‗lishi va zamin qatlamida namlikning oshib ketishi, uning yuk ko‗tarish qobiliyatini pasaytirish bilan birga ko‗chki va jarliklarning rivojlanishiga ham olib keladi.
Shaharsozlikda qor-yomg‗ir suvlarini qochirish uchun vertikal rejalashtirish, suv qochirgich tizimini hal qilishi, relefning holati, zamin va gidrogeologik sharoitlarni birgalikda hisobga olgan holda bajariladi. Bunda, odatda, suv chiqariladigan joy sifatida daryo, ko‗l, irmoq yoki jarliklar tanlanadi.

2. Shahar hududidan oqova suvlarni qochirish

Shaharsozlik amaliyotida uning hududidan oqova suvlarni qochirishning 3 ta turi mavjud:

•