Toshkent aloqa tehnologiyalari universiteti u. N. Karimova metrologiya va telekommunikatsiya tizimlarida o

Davlat birlamchi etaloni – davlat hududida bu birlamchi etalon bo’lib, vakil qilingan davlat organi tomonidan bosh­lang’ich sifatida qabul qilgan qarori bilan aniqlanadi. Davlat etalonlari tiklanadi, saqlanadi va davlat markaziy metro­logiya ilmiy-tadqiqot institutlari tomonidan ishla­tiladi. Davlat etaloni boshqa davlatlar etalonlari bilan vaqti-vaqtida solishtirilishi kerak. «Milliy etalon» atama­si etalonni xalqaro etalonlar bilan yoki bir xil davlatlar etalonlari bilan solishtirishni amalga oshirish kerak bo’lganda ishlatiladi.
Davlat etaloniga misol qilib, elektr yurituvchi kuch birligi Davlat etaloni (GOST 8.027-89) xizmat qilishi mumkin. Davlat etalonlari O’zbekiston davlat metrologiya, standart­lashtirish va sertifikatlashtirish organi tomonidan tasdiqlanadi.
Ikkilamchi etalon – shu birlik birlamchi etalondan bevosita birlik kattaligini oladigan etalon. Ikkilamchi etalonlar birliklarini saqlash vositalari va kattalik­larini uzatishga bo’ysunuvchi qismi bo’lib qoladi, qiyoslash ishlarini tashkil etish kerak bo’lgan holda ularni yarata­dilar, shuningdek, davlat etalonini saqlash va eski­rishi­ning oldini olishni ta’minlash uchun ishlatiladi.
Ikkilamchi yoki ishchi etalon bir xil hollarda idora­viy etalon deb nomlanadi, chunki u vazirliklar (idoralar) uchun chiqish etaloni hisoblanadi.
Solishtirish etaloni – u yoki bu sabablarga ko’ra bir-birlari bilan bevosita solishtirilmaydigan etalonlarni asl nusxasi bilan solishtiriladigan etalon. Misol qilib, O’zbekiston Respublikasi volt Davlat etalonini normal ele­menti Xalqaro o’lchov va tarozilar volt etaloni bilan solishtirish uchun ishlatiladi.
Ishchi etalon – ishchi o’lchash vositalariga birlik kattaligini uzatish uchun qo’llaniladi. Bu eng keng tarqalgan etalon. Fizik kattaliklar o’lchashlar aniqligini oshirish maqsadida ishchi etalonlar vazirliklar va idoralar laboratoriyalari va ko’pchilik hududiy metrologik organlarda ishlatiladi. Ishchi etalonlar zarur bo’lganda bo’ysunish tartibida 1, 2 va hokazo razryadlarga bo’linadi va tartibini belgilaydi. O’lchashlarni har xil turlari uchun amaliyot talablaridan kelib chiqib, ishchi etalonlarning har xil razryadlar soni belgilanadi.
Xalqaro etalon – xalqaro kelishuv orqali xalqaro asos sifatida qabul qilingan, u milliy etalon saqlovchi va tiklovchi o’lchash birliklarini moslash uchun xizmat qiladi.