Toshkent aloqa tehnologiyalari universiteti u. N. Karimova metrologiya va telekommunikatsiya tizimlarida o

Nazorat savollari
1. Bevosita baholash usuli mazmuni nimada?
2. O‘lchov bilan solishtirish usuli xatoliklari qanday aniqlanadi?
3. O‘zgarmas tok ko‘prigi muvozanat sharti qanday aniqlanadi?
4. Ko‘prik sezfirligi qanday topiladi?
5. Qaytarish koeffitsiyenti fazasi o‘lchash liniyasi yordamida qanday aniqlanadi?
6. Qaytarish koeffitsiyenti moduli qanday hisoblanadi?
7. Reflektometr nima uchun mo‘ljallangan?
8. ТТK va susaytirishni panoramali o‘lchagichning ishlashini soddalashtirilgan tuzilish sxemasi bo‘yicha tushuntiring.
9. ТТK va susaytirishni atomatik mikroprotsessorli o‘lchagichning ishlash prinsipini tushuntirib bering.



10-BOB. AXBOROT-O’LCHASH ASBOBLARI VA
TIZIMLARI
10.1. Asosiy ma’lumotlar
An’anaviy o’lchash asboblarining funksional imkoniyatlari ularni qayta sozlash yoki o’lchash kanallarining sonini o’zgartirish va tahlil qilish etarlicha muammolidir. Ishlab chiqaruvchi real tadqiqot masalalarining ko’p xilligini qamrab olish imkoniyatiga ega emasligi sababli bu talab qilinadigan parametrli jihozning optimal komplektini tanlash va uni sozlashni qiyinlashtiradi. O’lchash tizimlari va virtual asboblar bu cheklovni bartaraf etadi.
Axborot texnologiyalari o’lchash texnikasini yangi darajaga ko’tardiki, axborot-o’lchash asboblari va tizimlarini turli murakkablikdagi: parametrlarni kiritishdan oldin o’lchash va videotasvirlarni qayta ishlab chiqishni natijalarini tashqi tarmoq orqali istagan masofalarga uzatish bilan tezroq va kamroq xarajatlar bilan yaratish imkonini berdi.
O’lchash axborot komplekslari va tizimlarining, shuningdek, ixtisoslashtirilgan mikroprotsessor, kompyuter va virtual texnologiyalarni qo’llaydigan asboblarning paydo bo’lishi quyidagi jihatlar bilan yuzaga kelgan:
– yuqori tezkorlik, katta xotira hajmi, standart interfeyslar, amalda cheklanmagan grafik imkoniyatlarga ega bo’lgan, real vaqt masshtabida ishlaydigan, u yoki bu fizik asboblar va tizimlarni yuqori darajada o’xshashlik bilan qayta takrorlovchi virtual o’lchash qurilmalarini yaratish imkonini beruvchi ixtisoslashgan ko’p vazifali mikroprotsessorlar va shaxsiy kompyuterlarning keng tarqalishi bilan;
– ilmiy tadqiqotlar va kompleks sinovlar, fizik va kosmik ob’ektlar va boshqalar kabi turli vazifali avtomatlashtirilgan axborot-o’lchash tizimlarining yaratilishi bilan;
– o’lchash asboblari va modullarini juda ixcham (komplekt) shaklda amalga oshirish imkoniyati bilan;
– o’lchash dasturlashining paydo bo’lishi bilan, bunda axborot-o’lchash texnikasi va tizimlari uchun, ular obrazlarini o’lchash, nazorat qilish, tashxislash yoki tanishni o’tkazishlariga va o’lchash axborotini to’plash, uzatish, qayta ishlash, tasvirlash va o’lchash eksperimentini boshqarishga imkon beradigan dasturlashtirish tushuniladi.