Toshkent aloqa tehnologiyalari universiteti u. N. Karimova metrologiya va telekommunikatsiya tizimlarida o

Kontur aslligini elektron-sanoq o‘lchagichida konturda erkin tebranishlar amplitudasining vaqt ichida kamayishi hodisasidan foydalaniladi, bunda kondensatordagi kuchlanish uchun bunday ifodani yozish mumkin:
u_c = U₁exp(–2t/2L)Cosω_st,
bu yerda U₁ – tebranishlarning T = 0 momentdagi amplitudasi,  – erkin tebranishlar chastotasi, ω_r – kontur­ning rezonans chastotasi; r – aktiv qarshilik; Q – uning aslligi.
Endi
(9.30)
ekanligini hisobga olib hamda ω_r va ω_s orasidagi farq­ni hitsobga olmasdan, quyidagini hosil qilamiz:
. (9.31)
t = QT_p momentda erkin tebranishlar amplitudasi U₂ = exp(-p) gacha kamayadi. Bu quyidagini anglatadi: erkin tebranishlar amplitudasi expp marta kamayadigan vaqt davomidagi ularning davrlari sonini sanaq asllik qiymatini topish imkonini beradi.
Asbob sxemasi 9.12-rasmda tasvirlangan. Erkin tebranishlarning boshlang‘ich amplitudasini qayd etish uchun konturning induktivlik g‘altagidan ajratilgan kondensatori oldindan o‘zgarmas tok manbasidan E kuchlanishgacha zaryadlanadi. t = 0 momentda kontur kondensatori manbadan uziladi va g‘altakka ulanadi. Bunda U₁ = E. Erkin tebranishlar amplitudasi bo‘lgichdan olinadigan kuchlanish E_exp(-p) dan kichik bo‘lganida sanagichka impulslar kelishi to‘xtaydi.
Bunday asllik o‘lchagichda ushbu xatolik manbalari bo‘ladi:
– chegaralash bo‘sag‘asi nostabilligi;
– bo‘lgich kuchlanishini uzatish koeffitsiyentining nostabilligi;
– uzib-ulagich yopiq konturining qarshiligi;
– diskretlik xatoligi;
– erkin tebranishlar chastotasining asllikka bog‘liqligi;
– cheklagichning kirish qarshiligi.

9.12-rasm.

Ikkinchi manbani birinchi manbaga qiyoslaganda hisobga olmaslik mumkin, chunki chiziqli zanjirning stabilligi nochiziqli zanjirning stabilligidan ancha yuqori bo‘lishi mumkin, beshinchi manbani esa to‘rtinchi manbaga qiyoslaganda hisobga olmasa ham bo‘ladi. Qolgan manbalar bilan bog‘liq xatoliklarni bunday baholash mumkin.
Chegaralash bo‘sag‘asining nostabillikdan bo‘ladigan nisbiy xatolik:

bu yerda δ – chegaralash bo‘sag‘asining nisbiy nostabilligi.
Pereklyuchatel yopiq kontakti qarshiligi r_k dan va cheklagichning kirish qarshiligi R_kir dan keladigan nisbiy xatolik:

bu yerda r_k – o‘lchanayotgan konturning ketma-ket xatoligi, r – uning xarakteristik xatoligi.
Nihoyat, diskretlikning nisbiy xatoligi:
δ_d = 1/Q.
Pirovardida, asllik elektron-sanoq o‘lchagichi konturning boshqa parametrlarini o‘lchash imkonini bermasligi sababli universal asbob emasligini aytib o‘tishimiz lozim.