Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

XXV bob. DАVLАT VА HUQUQ NАZАRIYASINING DOLZАRB  

MUАMMOLАRI VА MILLIY HUQUQSHUNOSLIKNING  

USTUVOR VАZIFАLАRI

Davlat va huquq 

nazariyasining 

zamonaviy holati 

tahlili

1-§.

33–18-8

---

514

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

doirasiga, shuningdek, davlat hokimiyatini oqilona tashkil etish, demokratiyani 

rivojlantirish, inson huquqlarini ta’minlash, huquqiy tizimni liberallashtirish, 

qonunchilik va yuridik amaliyotni takomillashtirish, huquqiy madaniyat va tar-

biyani yuksaltirish kabi muammolarini tadqiq etish kiradi.

Huquqshunoslik predmeti hajmdor, anchagina murakkab va serqirra. 

Uning mazmunini yuridik bilimlar (huquqiy xususiyatga ega masalalar 

majmui talqini) yuridik voqeliklar mushohadasi nuqtayi nazaridan quyidagi 

uch elementdan iborat tarzda tavsiflash mumkin:

– davlat va huquqning qonuniyatlari;

– davlat hokimiyati hamda huquq tizimini tashkil etuvchi tarmoqlarning 

normativ-yuridik mazmuni;

– yurisprudensiyaning texnologiyalari, ya’ni: yuridik texnika, huquq 

yaratish, uni qo‘llash, sharhlash, muhofaza qilish amaliyotidagi vosita va usul-

lar.

Huquqshunoslik nafaqat nazariy bilimlar tizimi, balki davlat-

huquqiy 

amaliyotni tahlil etuvchi fan sifatida salmoqli amaliy salohiyatga hamda ha-

yotiy ahamiyatga ega. Yuridik amaliyotda faoliyat yurituvchi xodimlar (sudya, 

prokuror, tergovchi, yuristkonsultant) yuksak huquqiy tafakkur qobiliyatiga 

va tegishli bilimga (qonunchilikni mukammal bilish), yuqori huquqiy madani-

yatga, yuridik texnikani qo‘llash ko‘nikmalariga hamda amaliy tajribaga ega 

bo‘lishi lozim. Аmaliyotchi yuristlar har qanday masalani hal etishda yuri-

dik qadriyatlardan, adolat tamoyillari va huquq prinsiplaridan kelib chiqishi; 

huquqiy tartibga solishning sinalgan mexanizmlaridan foydalana olishi; real 

fakt (muammoli vaziyat)larni yuridik tushuncha va nazariy konstruksiyalar 

orqali talqin eta olishi lozim. 

So‘nggi yillarda huquqshunoslikning holatiga oid o‘tkazilgan tahlillar 

shuni ko‘rsatmoqdaki, fanning ildam rivojlanishiga halal berayotgan omillar 

va muayyan kamchiliklar mavjud. Bular qatorida quyidagilarni e’tirof etish 

mumkin:

1. Huquqshunoslik sohasidagi ilmiy tadqiqotlarning gnoseologik va 

metodologik asoslari bo‘sh, dissertatsiyalarning 

ilmiy apparati hamda tahlil 

saviyasi ancha sayoz.

2. Tadqiqotlarda 

ilmiy bahs va munozara deyarli yo‘q, borlari ham nis-

batan yuzaki. Ko‘pincha muallifning mustaqil pozitsiyasi, nuqtayi nazari aniq 

ko‘rinmaydi.

3. Ilmiy izlanish va ishlanmalarimiz mamlakatda amalga oshirilayotgan 

islohotlardan, modernizatsiyalash jarayonlaridan 

ortda qolmoqda. Ba’zi kvaziilmiy 

taklif va tavsiyalarimiz 

amaliyot uchun ahamiyatsiz yoki kam ahamiyatli 

bo‘lib qolmoqda.

---