Toshkent – 2021 O'zbekiston respublikasi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
PEDAGOGIK INNOVATSIYALAR, KASB-HUNAR
TA’LIM BOSHQARUV HAMDA PEDAGOG KADRLARNI QAYTA TAYYORLASH VA ULARNI MALAKASINI OSHIRISH INSTITUTI



Toshkent – 2021


O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI


TOSHKENT VILOYATI KASBIY TA’LIMNI RIVOJLANTIRISH VA MUVOFIQLASHTIRISH HUDUDIY BOSHQARMASI
OQQO‘RG‘ON TUMAN 1-SON
KASB-HUNAR MAKTABI

“TASDIQLAYMAN”

OQQO‘RG‘ON TUMAN 1-SON
KASB-HUNAR MAKTABI
direktori ________ S.Voxidov
“_____” ____________________ 2021 yil
AXBOROT TEXNELOGIYALAR YORDAMIDA KASSA APPARATLARIDA ISHLASH O’RGANISH
O’QUV AMALIYOTI

O‘QITISH MATERIALLARI

Tayyorlov yo`nalishi: ______________________________________

Kasbi yoki mutaxasislik nomi ___________________________________

O’qitish materiallari_______________________________________________

Pedagogik kengashning 2021 yil “ 31 ” avgustdagi 1-sonli yig‘ilishida o‘quv jarayoniga qo‘llashga tavsiya etildi.

O‘qitish materiallari to‘plami “Servis va xizmat ko’rsatish” kafedrasining 2021 yil “ 30 ” avgustdagi 1-sonli yig‘ilishida muhokama etildi va ma’qullandi.

Kafedra mudiri: _______________ Boymatova Parizoda

Maxsus fan o’qituvchisi: ______________ Tangirova Shodiya

TO’PLAMNING MUALLIFI TO’G’RISIDA MA’LUMOT.

O’qituvchining FISH: Tangirova Shodiya Elmurod qizi

Ma’lumoti: O’rta maxsus

Mutaxassisligi: Byudjet tashkilotlari buxgalteri

Pedagogik ish staji: 1-yil

Ish joyi: Oqqo‘rg‘on tuman 1-son kasb-hunar maktabi

Elektron pochta manzili:

Telefon raqami [phone]

O’QITISH MATERIALLARI TO’PLAMI TARKIBI:

№	To’plam tarkibi
1	Taqvim-mavzular rejasi
2	Fanning ta’lim texnologiyasi
3	Mavzular to’plami
4	Baholash vositalari
5	Vizual-didaktik resurslar

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TOSHKENT VILOYATI XOKIMLIGINING KASBIY TA’LIMNI RIVOJLANTIRISH VA MUVOFIQLASHTIRISH HUDUDIY BOSHQARMASI

OQQO‘RG‘ON TUMAN 1-SON
KASB-HUNAR MAKTABI

AXBOROT TEXNELOGIYALAR YORDAMIDA KASSA APPARATLARIDA ISHLASH O’RGANISH

O’QUV AMALIYOTI

TAQVIMIY MAVZULAR REJASI

Maxsus fan o’qituvchisi: Tangirova Shodiya
2021-yil

Mavzular t-r	Mavzuni nomi	Jami	O'qitisshni tashkiliy shakli	Mustaqil ta'lim	O'quvchilarni bilim va ko'nikmalarini baholash	Izoh
1	Nazorat kassa mashinalari xakida tushuncha	2	Nazariy		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:
2	Nazorat kassa mashinalari turlari va tuzilishi	2	Amaliy		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:			1
3	Nazorat-kassa mashinalarini ishga tayyorlash.	2	Nazariy		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:
4	Nazorat-kassa mashinalari bajaradigan operatsiyalar	2	Nazariy		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:			1
5	Taralar xisobini olib borish.	2	Amaliy		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:			1
6	Savdoda nazorat kassa ashinalarini ahamiyati	2	Nazariy		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:			1
7	Kassir nazoratchini xaridorlarga xizmat kursatish tartibi.	2	Amaliy		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:			1
8	Savdoda nazorat kassa mashinalarini axamiyati.	2	Nazariy		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:			1
9	Nazorat kassa mashinalarini bajaradigan funksiyalari.	2	Amaliy		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:			1
10	Nazorat kassa maщinalari tizimini kullash tartibi tugrisida nizom.	2	Maxsus hona		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:
11	Nazorat-kassa mashinalarida xisobotlar tayyorlash.	2	Maxsus hona		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:
12	Xujjatlar va ularning xisobini tugri yuritilishini urganish.	2	Maxsus hona		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:
13	Kassa POS terminali bilan ishlash	2	Maxsus hona		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:
14	Bank bilan bank kartochkasi operatsiyalar utkazish	2	Maxsus hona		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:
15	YAkuniy nazorat	2	Maxsus hona		Savol-javob, og'zaki so'rov, aqliy hujum baxs-munozara
	Mustaqil ish:
	Jami:	30		7

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


TOSHKENT VILOYATI XOKIMLIGINING KASBIY TA’LIMNI RIVOJLANTIRISH VA MUVOFIQLASHTIRISH HUDUDIY BOSHQARMASI


OQQO‘RG‘ON TUMAN 1-SON
KASB-HUNAR MAKTABI


AXBOROT TEXNELOGIYALAR YORDAMIDA KASSA APPARATLARIDA ISHLASH O’RGANISH
O’QUV AMALIYOTI

MAVZULAR TO‘PLAMI

Maxsus fan o’qituvchisi: Tangirova Shodiya

2021-yil


MUNDARIJA

1.	Nazorat kassa mashinalari xakida tushuncha	______
2	Nazorat kassa mashinalari turlari va tuzilishi	______
3.	Nazorat-kassa mashinalarini ishga tayyorlash.	______
4	Nazorat-kassa mashinalari bajaradigan operatsiyalar	______
5.	Taralar xisobini olib borish.	______
6.	Savdoda nazorat kassa ashinalarini ahamiyati	______
7	Kassir nazoratchini xaridorlarga xizmat kursatish tartibi.	______
8	Savdoda nazorat kassa mashinalarini axamiyati.	______
9	Nazorat kassa mashinalarini bajaradigan funksiyalari.	______
10	Nazorat kassa maщinalari tizimini kullash tartibi tugrisida nizom.	______
11	Nazorat-kassa mashinalarida xisobotlar tayyorlash.	______
12	Xujjatlar va ularning xisobini tugri yuritilishini urganish.	______
13.	Kassa POS terminali bilan ishlash	______
14	Bank bilan bank kartochkasi operatsiyalar utkazish	______
15	YAkuniy nazorat	______

1-Mavzu: Nazorat kassa mashinalari xakida tushuncha

Онлайн назорат-касса машиналарини жорий этиш бўйича Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 6 сентябрдаги “Савдо ва хизмат кўрсатиш соҳасидаги ҳисоб-китоблар тизимига замонавий ахборот технологияларини жорий қилиш ҳамда жамоатчилик назоратини кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-5813-сон Фармони қабул қилинди.

Мазкур Фармонга мувофиқ, савдо ва хизмат кўрсатиш шохобчаларида аҳоли билан амалга оширилган ҳисоб-китоблар тўғрисидаги маълумотларни давлат солиқ хизмати органларига онлайн режимида узатиб бориш функциясига эга бўлган маълумотлар алмашинуви платформаси – виртуал кассаларни онлайн назорат касса машиналари қаторида жорий этиш белгиланди.
Бу тадбиркорлик субъектларига нима беради?
- Онлайн тизимга ўтган тадбиркорларга нисбатан бугунги кунгача мажбурий қўлланилиб келинган амалдаги фискал хотирали назорат-касса машиналарини ишлатиш, шунингдек, кассир-операциячи томонидан назорат-касса дафтарини юритиш ҳамда иш куни якунида назорат-касса машинасининг кунлик ҳисоботини чиқариб олиш мажбуриятлари бекор қилинади;
- Бундай тадбиркорларга кунлик ўртача нақд пул тушуми миқдоридан қатъи назар нақд пулни банк кассаларига инкассация хизматлари орқали ўзлари белгилаган даврларда ёки мустақил равишда топшириш ҳуқуқи берилади;
- Тадбиркорлик субъектларини ортиқча харажатлардан ҳимоя қилиш мақсадида, 2021 йил 1 январгача ҳар бир касса учун онлайн назорат-касса машиналарини жорий этиш билан боғлиқ харажатлари уларнинг кейинги солиқ тўлови ҳисобидан, бироқ базавий ҳисоблаш 10 барваридан ошмаган миқдорда камайтирилади;
- Виртуал касса дастурий маҳсулотининг базавий қисми тадбиркорлик субъектларига Давлат солиқ қўмитаси томонидан бепул берилади.
Шу билан бирга онлайн назорат-касса машиналари ёки виртуал кассадан фойдаланишга босқичма-босқич ўтказилиши белгиланган бўлиб,2020 йил 1 январданалкоголь ва тамаки маҳсулотлари, дори-дармон, автомобилларга бензин, дизель ёқилғиси ва газ ёқилғиси савдоси билан шуғулланувчи тадбиркорлик субъектлари ўтказилади.
Мазкур фармон асосида Сирдарё вилояти давлат солиқ хизмати органлари томонидан тизимли равишда ишлар амалга оширилмоқда. Хусусан, жойларда онлайн назорат касса машиналарининг ишлатилиши, уларнинг фунцияларини батафсил тушунтириш мақсадида семинарлар, учрашувлар, тарғибот тадбирлари вилоятнинг 11 та туман ва шаҳарларида ўтказилмоқда. Натижада вилоятда фаолият юритаётган тадбиркорлик субъектларида тадбиқ этилаётган янги технологияга қизиқиш ортмоқда. Ҳозирки кунда 170 дан зиёд хўжалик юритувчи субъектлар томонидан онлайн назорат касса машиналари хизматидан фойдаланмоқда.
Онлайн назорат-касса машиналарини жорий этиш бўйича Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 6 сентябрдаги “Савдо ва хизмат кўрсатиш соҳасидаги ҳисоб-китоблар тизимига замонавий ахборот технологияларини жорий қилиш ҳамда жамоатчилик назоратини кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-5813-сон Фармониталаби асосида Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 23 ноябрдаги 943-сон “Онлайн назорат-касса машиналари ва виртуал касса тизимининг қўлланилишини таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори қабул қилинди.
Қарорга асосан аҳоли билан пулли ҳисоб-китобларни амалга оширишда онлайн назорат-касса машиналари ва виртуал касса тизимини қўллаш тартиби тўғрисидаги низом, Ўзбекистон Республикаси ҳудудида қўлланилиши рухсат этилган онлайн назорат-касса машиналари, виртуал касса ва фискал модулга қўйиладиган техник талаблар, онлайн назорат-касса машиналари, виртуал касса ва фискал модулга техник хизмат кўрсатиш марказларининг давлат реестрини юритиш ҳамда уларга қўйиладиган алоҳида талабларва давлат реестрини юритиш тартиби тўғрисидаги низом тасдиқланди.

2-Mavzu: Nazorat kassa mashinalari turlari va tuzilishi

2019 йилнинг 23 ноябрь куни Вазирлар Маҳкамасининг «Онлай н н азо ра т-касса машиналари ва виртуал касса тизими қўлланилишини таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида»ги 943-сонли қарори қабул қилинди.
Мазкур қарор Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 6 сентябрдаги «Савдо ва хизмат кўрсатиш соҳасидаги ҳисоб-китоблар тизимига замонавий ахборот технологияларини жорий қилиш ҳамда ушбу соҳада жамоатчилик назоратини кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида» ПФ-5813-сонли Фармони ижросини таъминлаш мақсадида қабул қилинди.
Қарор билан ҳисоб-китобларнинг шаффофлигини янада ошириш, нақд пул маблағларининг хуфиёна айланишини қисқартириш орқали бюджет даромадларига қўшимча манбаларни жалб этишга хизмат қилувчи янги замонавий автоматлаштирилган тизим яратилиши кўзда тутилмоқда.
Онлайн назорат-касса машиналари (НКМ) ва виртуал кассани қўллаш тизими савдо ва хизмат кўрсатиш соҳасини янада эркинлаштириш, ҳисоб-китоблар тизимига замонавий ахборот технологияларини кенг жорий қилиш учун қулай шарт-шароитлар яратиш ҳамда ушбу соҳадаги пул айланмаси устидан жамоатчилик назоратини ўрнатишга ёрдам беради.