Тошкент – 2020 10-мавзу: Халқаро статистикада иқтисодий фаолият самарадорлиги кўрсаткичлари

Иқтисодий фаолият самарадорлиги кўрсаткичлари

• 5. Асосий капитал истеъмоли – асосий капитал истеъмоли ва чиқиб кетган асосий капиталнинг амортизацияланмаган қиймати. Асосий капитал истеъмолини ҳисоблашда ҳақиқатда ажратилган амортизация ажратмаларини эмас, балки чизиқли – амортизацияни ҳисоблашдаги чизиқли формула асосида ҳисоб-китоб қилинган шартли сумма олинади.
• 6. Соф миллий даромад (СМД) = ЯМД – асосий капитал истеъмоли.

Иқтисодий фаолият самарадорлиги кўрсаткичлари

• 7. Эгаликдаги соф миллий даромад (ЭСМД) = СМД + TRf
• Бу ерда, TRf = Ушбу мамлакатга хориждан келган трансфертлар (совғалар, ҳадялар, ворислик, гуманитар ёрдам ва ҳ.к.) – Ушбу мамлакатнинг хорижга берган трансфертлари (совғалар, ҳадялар, ворислик, гуманитар ёрдам ва ҳ.к.).
• 8. Эгаликдаги ялпи миллий даромад (ЭЯМД) = ЭСМД + Асосий капитал истеъмоли. Ушбу кўрсаткич мамлакатнинг жорий истеъмол ёки жамғариш учун қанча ҳажмда моддий ва пул ресурсларига эга эканлигини ифодалайди.

Иқтисодий фаолият самарадорлиги кўрсаткичлари

• 9. Пировард фойдаланиш (ПФ) = Пировард истеъмол (ПИ)+ Ялпи жамғариш (ЯЖ).
• 10. Пировард истеъмол (ПИ) = уй хўжаликларининг пировард истеъмоли + Бошқарув идоралари (давлат) пировард истеъмоли + Уй хўжалигига хизмат кўрсатадиган нодавлат, нотижорат ташкилотларининг пировард истеъмоли.

Иқтисодий фаолият самарадорлиги кўрсаткичлари

• 11. Ялпи жамғариш (ЯЖ) = ЭЯМД – ПИ. Ялпи жамғариш доимий капиталнинг (асосий фондларнинг) ялпи шаклланишига (ДКЯШ) ёки моддий айланма маблағлар заҳираларининг (МАМЗО) ошишига молиялаштирилиши мумкин. Агар ЯЖ > (ДКЯШ+МАМЗО) бўлса, ушбу мамлакат ўз эҳтиёжларини тўла молиялаштириш имкониятига эга бўлади, агар ЯЖ < (ДКЯШ+МАМЗО) бўлса, ушбу мамлакатда қўшимча хориждан молиялаштирилишга эҳтиёж бўлади.

Иқтисодий фаолият самарадорлиги кўрсаткичлари

• Иқтисодий фаолият натижаларининг асосий кўрсаткичи ЯИМ омил ва бозор нархларида ҳисобланади.
• Омил нархлар – моддий неъмат ва хизматлар ишлаб яратишга сарфланган барча ишлаб чиқариш омиллари харажатларининг қиймати. Омил нархлари = Ишлаб чиқарувчи нархлари = таннарх + фойда.
• Бозор нархлари = Омил нархлари + Билвосита солиқлар (акциз, ҚҚС, божхона тўловлари) – Субсидиялар (иқтисодий бирликларнинг жорий ишлаб чиқариш фаолиятлари учун давлат ва бошқа манбаалардан қайтариб берилмайдиган маблағлар – маҳсулотлар ва импортга субсидиялар, зарарларни қоплаш, қарзларни ўчириш).