Tosh kent davlat a g r ar universiteti ozbekjlston r espublik asi fanlar akadem iyasi z o o L o g iy a in st it u t I

Trixodinozlar
Trixodinoz. Trixodinoz yoki trixodiniazis deyiladi. Baliqlar­
ning invazion kasalliklaridan biri trixodinozdir, Bu kasallikning 
qo‘zg‘atuvchisi kiprikli duksimon infuzoriy. Baliqlarda (karplardaj 
trixodina infuzoriyalarining 2 turi parazitiik qiladi. Yirik trixodina- 
Trichodina megamicronucleata,
mayda trixodina
-Trichodina caras-
sii.
Ular ipaksimon xivchinli a’zosi bilan baliqning qorin terisiga 
yopishadi. Parazitning rivojlanishida mavsumiylik kuzatilmaydi. 
Infuzoriya baliqning tanasi va jabrasida butun yil davomida
112

---

uchraydi. Asosan karp, o‘simlikxo‘r baliqlar, lasossimonlami zarar- 
laydi. Trixodinoz ko‘payganda baliq terisida, jabrasida ko‘kimtir 
sariq dogiar paydo boiadi. Bu dogiar shilimshiq modda va oigan 
epiteliy to'qimasining qoldiqlaridir. Baliqlar kuchli zararlanganda 
ommaviy oiadi.
Profilaktika va davolash vositasi xuddi xilodonellyozga o‘xsha- 
gan boiadi.
Trixodinozlar - protozoy kasallik nomi ostida ko‘pchilik 
chuchuk suv baliqlari kasallanadi, ulami Trichodinidae oilasiga 
mansub parazit infuzoriyalar chaqiradi, baliqlarning tana yuzasida 
va jabralarida parazitlik qiladi.
Tarqalishi va iqtisodiy zarari. 
Trixodinozlar hamma joyda 
turli xil baliq xo‘jaliklarida tarqalgan. Sogiom xo‘jaliklarda, asosan 
qish vaqtlarida baliqlarning ommaviy olish i iqtisodiy zarami 
sezilarli keltirib chiqaradi.
Qo‘zg‘atuvchisi. 
Trixodinoz qo‘zg‘atuvchilari b o iib yumaloq 
kipriklilarning uchta avlodining vakillari 
Trichodina - Trichodina
domerguei f acuta, T, pediculus, T. nigra, T. mutabilis, T. Reticu­
lata,, Trichodinella
avlodidan - 
Trichodinella epizootica
va 
Tripartiella
avlodidan - 
Tripartiella bulbosa
hisoblanadi.
Infuzoriyalaming tanasi disksimon, tarelkasimon shaklda, o i-
chami 30-103 mkm boiadi. Tanasining yuqori tekisligida biriktiruvi 
disk joylashgan.
Trixodinlar asosan vegetativ y o i bilan hujayralaming ko‘n- 
dalangiga boiinish va konyugatsiya yoilari orqali ko‘payadi:
Trixodinalar tinim bosqichi - spora hosil qilmaydi va suvda 
erkin holatda 1-1.5 sutkada yashaydi. Trixodinalar orasida sovuq- 
sevar turlaridan qishda ko‘payadigan va issiqsevarlar harorat 15-27 0 
С bolganda ko‘payadigan turlarga boiinadi,