T/r
|
Tushunchalar
|
Toʻgʻri (A)
|
Notoʻgʻri (B)
|
1
|
Pilla yetishtirish sirlariming yillar davomida maxfiy saqlanib, kimki ipak qurti urug`ini chet elga chiqarsa, o`limga mahkum etilgan
|
|
|
2
|
Ipak shunday pishiq tola bo‘lganligi uchun undan faqat to‘qimachilik sanoatida emas, tibbiyot, aviatsiya va turli xildagi ilmiy izlanishlarda foydalaniladi. Ushbu gapda sabab holi mavjud
|
|
|
3
|
Bir dona pillaning og`irligi 2gramm atrofida bo`lib , yuz metrga yaqin uzun tola beradi
|
|
|
4
|
100 kilogramm pilladan 100-140 metr ipak gazlama to`qish mumkin. Ushbu gapda aniqlovchi vazifasida kelgan sifat mavjud
|
|
|
5
|
Xalqimiz pillani e’zozlab «pillamiz- tillamiz», pillani bunyod etuvchilarni esa «kumush tola ijodkorlari», deb ataydi.
|
|
|
Toʻrtinchi savol: Matnda qaysi soʻzlar imlosida xatolik uchraydi? (Avval 5ta atoqli otning matnda xato yozilgan variantini, soʻng shu soʻzning toʻgʻri yozilishini koʻrsating.) Masalan:
|
|
Soʻzning matndagi xato yozilgan shakli
|
Shu soʻzning imloviy toʻgʻri yozilishi
|
Vetnam
|
Vyetnam
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Beshinchi savol: Pilla yetishtirish sirlari oshkor bo`lgach, hozirda Osiyodan tashqari qaysi qit’alardagi qaysi davlatlarda pillachilik bilan shug`ullanib kelinmoqda Matndagi fakt(dalil)larga asoslanib fikringizni yozing. (25-35 ta soʻz)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
HUDUD. ANDIJON VILOYATI QO`RG`ONTEPA TUMAN 20-MAKTAB ONA TILI VA ADABIYOTI FANI O`QITUVCHISI MALOHATXON HAKIMOVA
TILSHUNOS VA QAYIQCHI
Bir kuni mag`rur tilshunos sohilda turgan qayiqqa minib narigi qirg`oqqa o`tmoqchi bo`libdi. Sohilda yo`lovchi kutib turgan qayiqchilardan biriga yuzlandi. Qayiq yaqinlashdi. Olim qayiqqa o`tirdi. Dengizni tomosha qilib ketayotgan olim qayiqchidan so`radi: - Sen hech nahv o`qiganmisan? -- Yo`q, men johil qayiqchiman. Olim :-- E voh, juda xafa bo`ldim. Demak, yarim umring behuda o`tibdi,- deya achinib qayiqchiga qaradi.
Shu vaqt dovul turdi. Keyin qayiq dengizning o`rtasida chayqala boshladi, qayiqchi butin kuchi bilan xafvdan qutilish uchun xarakat qildi. Bo`ron borgan sari kuchayar, qayiq esa chokish arafasida edi. Shu vaqt qo`rquvdan dir-dir titrayotgan olimdan qayiqchi so`radi: -- Ey, har narsani bilgan olim do‘stim. Suzishni bilasanmi? Yo‘q javobini olgan qayiqchi:
Voh, voh, sen umringni bexuda sarflabsan. Hozir butun umring ketadi. Chunki birozdan keyin qayig‘im cho‘kadi. Yaxshi bilginki, bu yerda hozir nahv (grammatika) emas, mahv ilmi lozim. Agar mahv ilmini bilsang, qo‘rqmasdan dengizga sakra, – dedi.
|
Birinchi savol. Birinchi ustunda matnda ajratilgan soʻzlar berilgan. Ikkinchi ustundan shu soʻzlarga sinonim boʻlib kela oladigan birliklarni aniqlang va yuqoridagi tegishli doiralarni boʻyang.
|
1) nahv
2) Bo`ron
3) mahv
4) dovul
5) johil
|
A) tilning sintaktik qurilishi haqidagi soha;
B) o‘qimagan, savodsiz kishi;
C) kuchli shamol;
D) yomg‘ir aralash kuchli shamol;
E) daf qilish, yengish.
|
Ikkinchi savol: Bo`ron borgan sari kuchayar, qayiq esa chokish arafasida edi Ushbu gap tuzilishiga ko`ra qanday gap hisoblanadi? Bog`lovchi vosita qaysi? Yuqoridagi tegishli doiralarni boʻyang. (Ikkita javob toʻgʻri).
|
A) edi so`zi
B) bo`glangan qo`shma gap
C) esa so`zi
D) ergashgan qo`shma gap
E) sodda gap
|
Uchinchi savol: Berilgan fikrlarni matn asosida toʻgʻri yoki notoʻgʻri ekanligini tegishli ustunda
koʻrsating va yuqoridagi tegishli doiralarni boʻyang.
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |