Topshiriq ( 7-mavzu) Gеоgrafik muhit va gеоgrafik muhit paramеtrlari оrasida qanday alоqa mavjud?

Topshiriq ( 7-mavzu)


1.Gеоgrafik muhit va gеоgrafik muhit paramеtrlari оrasida qanday alоqa mavjud?


Javob: Insonni o'rab turgan borliqni shartli ravishda ikki qismga ajratish mumkin. Ulardan biri (“Birinchi tabiat”) – o'rab turgan tabiiy borliq. U oʻziga biosfera (o'simlik va hayvonlar), gidrosfera, atmosferaning pastki qatlami, litosferaning yuqori qatlami, ya'ni “geografik muhit”ga nisbatan tabiatning kattaroq qismini o'z ichiga oladi. Geografik muhit deganda tor ma'noda o'ziga tabiatning jamiyat hayotiga, avvalambor, ishlab chiqarish jarayoni amalga oshadigan qismini o'zida mujassamlashtirgan muhit tushuniladi. Geografik muhit – tabiatning insoniyat jamiyati mavjud boʻlgan, odamning butun hayoti va ishlab chiqarish faoliyati roʻy beradigan qismi. Inson oʻziga kerak boʻlgan barcha narsa — suv, havo, oziq-ovqat, turar joy va boshqa qurilishlar uchun zarur boʻlgan materiallar, butun sanoat uchun xomashyolarni geografik muhitdan oladi. Jamiyat rivojlanib borgani sari geografik muhit doirasi oʻzgarib, kengayib boradi. Jamiyat taraqqiyotining dastlabki bosqichlarida kishilar, asosan, hayot uchun zarur tabiiy manbalar (yovvoyi o`simlik mevalari va hayvonlar, unumdor tuproq va hokazolar)dan foydalangan. Keyinchalik ishlab chiqaruvchi kuchlar rivojlanishi bilan tabiiy boyliklar (metall, yogʻoch, issiqlik manbalari va hokazolar) mehnat vositalariga aylanib, ahamiyati orta boradi. Geografik muhit jamiyat taraqqiyoti va farovonligining doimiy, zarur shartlaridan biri, u mehnat taqsimotiga va ishlab chiqarish tarmoqlarining toʻgʻri joylashtirilishiga faol taʼsir koʻrsatadi.


3.Sizningcha insоnni g’оrdan chiqishga nima majbur qilgan?


Javob: Inson o`zining jismoniy va ma’naviy hayoti bilan tabiatning ajralmas, o`zini qurshab turgan tabiiy muhit bilan chambarchas bog`liqdir. Inson biologik tur – odam sifatida jonli tabiatning bir qismi, uning oliy rivojlangan ko`rinishidir. Inson tabiiy muhitda yashaydi va mavjud bo`ladi. Lekin uning yashashi va mavjud bo`lishida bu tabiiy muhitning o`zi yetarli bo`lmaydi. Inson ongli mavjudot sifatida olamni tushunishga intiladi, buning natijasida o`z ehtiyojlarini qondirish maqsadida tabiatni o`rgana boshlaydi. Inson doimo harakatda, izlanishda bo`ladi. Menimcha, insonning tabiatni, butun borliqni anglashga intilishi uning g`ordan chiqishiga sabab bo`lgan.