|
12-Ámeliy shınıǵıw: QATTÍ BAYLAMLARDÍ QOYÍW TEXNIKASÍ
Sabaqtıń maqseti. Studentler qattı baylaw materiallardıń klassifikasiyalari, baylaw materialları túrlerin, áhmiyetin, hám qoyıw texnikasın úyrenedi.
Úskene hám ásbap -úskeneler. Baylaw materialları: siyle, tańıw sılesi, gips, karkaslar, hár túrlı qalıńlıqtaǵı sımlar, karton, qattı deneler, jıllı suw.
Sabaqtıń ótiliw usılı. Sabaqtıń 1-yarımında studentlerge oqıtıwshı tárepinen qattı baylamlardıń ahmiyati, olardıń túrleri, qoyıw texnikası boyınsha maǵlıwmat berip, sırtqı kórinislerdi tayarlab kórsetedi.
Sabaqtıń 2-yarımında studentler kishi gruppalarǵa ajıratılıp, hár túrlı túrdegi haywanlarda qattı baylamlardı qoyıw texnikasın atqaradılar.
Sabaqtıń juwmaǵında studentler oqıtıwshı tárepinen sabol javb tiykarında bilimlerdi bahalaydı.
Sabaqtıń mazmunı. Qattı baylamlar (immobilizatsion baylamlar) tiykarınan teńiniń málim bir bólegin birdey jaǵdayda arnawlı bir ustap tUrıq ushın qollanilib, kóbinese suyek sınıwı, buwın shıǵıwı, shayqalıw, shemirsheklerdiń óziliwi yamasa sozılıwında qóyıladı. Qattı baylamlardı qoyıwda taxtasha (shina) hám qatadıgan elementler (gips, jelim, suyıq shıyshe, parafin) isletiledi. Taxtashalı baylamlar ziyanlanǵan haywanǵa birinshi járdem kórsetiw ushın málim waqıtqa shekem qoyılıwı múmkin. Taxtasha yamasa gipslı baylanıstırıp qoyılǵanda tiykarınan ayaq suyekleriniń sınıwlarında keminde eki buwın qotirilishi kerek.
Taxtasha retinde fanera bólegi, sım, temir úzindileri, karton, polietilen, qara qayıń qabıǵınan tayarlanǵan material hám aǵash materialdan paydalanıw múmkin. Taxtashalı baylam qoyıwda olardı denege botmasligi hám úshleriniń denege záleli tegmasiligi ushın qattı materialdı qoyıwdan aldın denege jalan qat sarı paxtadan jumsaq baylam qóyıladı.
Taxtachali baylam qoyıw. Bul baylamlar buwın hám suyeklerdiń zaqım jewinde, shemirsheklerdiń sozılıwında bintli baylamdıń bekkem bolıwı hám baylam qabatlarınıń qalıńlıǵın kemeytiw maqsetinde baylamlar arasına taxtashalar qóyıladı hám fiksatciya etiledi.
Gipslı baylamlar. Suyek sınıwlarında hám buwın shıǵıwlarında kóp qollanılatuǵın usıl bolıp, deneniń ziyanlanǵan jayın uzaq waqıtqa qimirlatmaslik ushın isletiledi. Gips kalsiyning sulfat kislota daǵı erimasi bolıp, tábiyaatda ushraytuǵın ximiyalıq element - alebasterda alınadı. Gipslar arnawlı pechlarda 1400 C den joqarı temperaturada qızdırıp alınadı. Gipstıń ózgesheligi hám ábzallıq tárepi sonda, ol ózine suwdı tez shimib alıp, ańsat qatadı.
Gipstıń qurǵaqlıǵın hám sapasın anıqlaw. Gips ushın paydalanılatuǵın gips materali sapalı bolıwı kerek. Gipstıń sapası tiykarınan onıń qurǵaqlıǵına hám bekkemligine baylanıslı. Gipstıń qurǵaqlıǵın anıqlaw ushın gips untaqı qol alaqanına alınadı, keyininen alaqanda gipstı bekkem qisiladi. Egerde haqıyqattan gips qurǵaq bolsa, ol qol barmaqları arasınan ańsat shıǵadı. Egerde ızǵar bolsa alaqannan shıqpastan bir-biri menen birigib qaladı.
Gipstıń sapasın anıqlawda málim bir muǵdardaǵı gipstı jıllı suw menen aralastırılıp ılay payda etiledi hám ol qatqanǵa shekem domalaq formaǵa keltiriledi. Keyininen qatqan gips bólegin bir metr biyiklikten tómenge qattı material ústine taslanadı. Eger gips sınbasa ol sapalı, eger sinsa onıń sapası tómen boladı.
Gipslı baylamlardı qoyıwda ápiwayı tańıw sıylesi yamasa longet isletiledi.
Bintli gipslı baylam tayarlaw. Tegis karton yamasa fanerning ústine tańıw sıylesi oramı ashılǵan jaǵdayda qóyılıp, onıń ústine gips untaqı málim bir qalıńlıqta názik qabat formasında sebilip, qol alaqanı menen tegislep shıǵıladı. Keyininen binttiń bul bólegi o'ralib, keyingi bólekke ótiledi. Patologiyalıq oshaqtıń kólemine qaray binttiń uzınlıǵı anıqlanadı.
Ayaqtı gipslawǵa tayarlaw. Haywan denesin ulıwma yamasa jergilikli usılda awırıwsızlantirilgandan keyin sınǵan suyekler tartılıp sınǵan suyek bólekleri óziniń dáslepki jaǵdayına keltiriledi. Egerde buwında shıǵıw bolsa álbette jayına solinishi kerek. Suyekler jayına qóyılgach, ayaqtıń ústinen bir neshe qatar jumsaq bintli hám paxtalı baylam qóyıladı.
Gipslangan bintli baylamdı qoyıw texnikası. Ayaq tayarlanǵannan keyin tereń ıdısqa bólme temperaturasınan tómen bolmaǵan temperatura daǵı suw alınıp, gipslı tańıw sıylesi solinadi hám tap bintdagi hawa kóbikchalari shıǵıp ketpegenshe. Keyininen gipslı tańıw sıylesi alınıp suwsızlantiriladi. Sonnan keyin gipslı tańıw sıylesi sınǵan suyek ústinen pstdan yamasa joqarı tárepten buraw usılında qóyılıp barıladı. Xirurgiyada kishi haywanlarǵa 4-5 qabatlı hám úlken haywanlarǵa 10 -15 qabatlı gipslı tańıw sıylesi o'raladi.
veterinariya ámeliyatında gipslı baylamlardı qoyıwdıń tómendegi usılları bar. jabıq, áyneksheli, kópir tárizli, bólimli. Bular toqımalardıń zaqım alıwına qaray qóyıladı. Qatıw procesi 5-10 minutadan keyin baslanadı, 1-2 saattan keyin qatadı hám 24 saattan keyin pútkilley qatadı.
Gipslı baylam úlken haywanlarda 5-6 hápte, maydalarında 3-4 hápteden keyin sheship alınadı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
