Topografiyalíq anatomiya páni boyínsha oqíw metodikalíq-kompleks

Tildi amputasiya qılıw
Kórsetpe - o’spe hám zaqım aliwda
Awırıwsızlandırıw - til nervlarishi blokadasi mayda haywanlarda - narkoz.
Texnikası - haywan jatqan jaǵdayda fiksatciya etiledi; awız boslig'i antiseptik eritpe menen juwıladı. Til awız boslıǵınan sırtda qol menen fiksatciya etiledi. Ziyanlanǵan bólegi alıp taslanadı, qan aǵıwı toqtatilinadi hám sirtmoqsimon yamasa túyin tárizli tigis quyıladı. Awız boslig'i 1:1000 salıstırǵanda kaliy permanganat eritpesi menen hár kúni juwıladı. Tigis ketgutdan qóyıladı.
TISdagi Operaciyalar
Tıs awız boslig’inda jaylasıp, awqattı as sińiriw qılıw organına kiredi. Tıs eki bóleginen ibarat túbir hám karonka. Tıs emal hám dentin qabatlarınan ibarat. Tisler tómendegilerge bólinedi: uzın koronkali, gúrek tisler, azıq yaǵnıy jırtqısh, kishi jaq tisler, úlken jaq tisler.
Iri shaqlı mallarda 32 tıs, atlarda 40, shoshqalarda 44, iytlerde 42, pıshıqlarda 30. Qan menen támiyinleniw - joqarı jag'da kóz astı arteriyasınan, tómengi jag'da tómengi jaq arteriyasınan.
Innervatsiya - joqarı hám tómengi jaq nervlerden.

TISni suwırıp alıw (ekstraksiya)
Kórsetpe - shırıw, periodontit, pulpit, nadurıs ósiwi hám basqalar.
Ásbaplar - awız keńeytirgichi, TISni so'g'irg'ich amburlar.
Fiksatciya hám Awırıwsızlandırıw - jatqan jaǵdayda, kóz astı, tómengi jaq, iyek nervleri awırıwsızlandırıladı, iytlerde aminazin.
Texnikası - awız boslig'i juwıladı. Milki yad eritpesi menen surtiladi, milkni TISdan ajıratıw kerek. Tıs ambur menen qisib qimirlatib suwǵarıladı. Úlken tislerdi qaǵım shıǵarıw múmkin, onıń ushın tıs ústinen trepanasiya etiledi. Sonnan keyin awız boslig'i juwıladı.

9 -LEKCIYA: TIS, TIL HÁM KO’ZDE ÓTKIZILETUĞÍN OPERACIYALAR
LEKCIYA REJESI:
1. Bas salasında ótkeriletuǵın Operaciyalar, zaqım aliwdi aldın alıw daǵı áhmiyeti.
2. Ulıwma anatomo-topografikalıq maǵlıwmatlar.
3. Shaqtıń rawajlanıwı hám onı anatomo-topografikalıq dúzilisi. Shaqtıń
ósiwin aldın alıw hám onı alıp taslaw usılları.
4. Bas miyada ótkeriletuǵın Operaciyalar:
a) anatomo-topografikalıq maǵlıwmat.
b) qoydagi senuroz keseligini Operaciya jolı menen emlew.
5. Kóz salasındaǵı Operaciyalar:
a) anatomo-topografikalıq maǵlıwmat.
b) kóz almasın eksterpasiya qılıw.

Tayansh sózler: Bas, júz, mıy, bas bólimleri, júz nervi, úsh tarmaqlı nerv, blokada, shaq, ximiyalıq, fizikaviy, Mexanikalıq usıllar, usılları, kóz.